Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι καθώς οι χριστιανοί “καθαρίζουν” το σώμα και το πνεύμα τους. Από αυτή την ημέρα και έπειτα ξεκινά μια νηστεία 40 ημερών, όσες και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Κούλουμα ονομάζουμε την καθολική έξοδο του κόσμου στην εξοχή προκειμένου να γιορτάσουν την Καθαρά Δευτέρα με το πέταγμα του χαρταετού. Στην Ελλάδα, ο χαρταετός είναι μέρος των εθίμων της Καθαράς Δευτέρας και συγκεκριμένα του εορτασμού της.
Η ετυμολογία της λέξης έχει προκαλέσει πολλές εκδοχές. Ο Ν. Πολίτης, πατέρας της ελληνικής λαογραφίας, πιστεύει ότι ο όρος προέρχεται από το λατινικό Cumulus (κόλουμους) που σημαίνει αφθονία αλλά και τέλος. Δηλώνει, δηλαδή, την λήξη της Αποκριάς. Με βάση μια άλλη εκδοχή, προέρχεται από την λατινική λέξη, “κόλουμνα”, που σημαίνει “κολόνα”. Αυτή η εκδοχή πιθανόν να ισχύει γιατί το πρώτο γλέντι της Καθαράς Δευτέρας έγινε στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.
