Όλες οι γιορτές όπως και η Γιορτή της Μητέρας μας έχουν καθιερωθεί πάρα πολύ όμορφα αλλά και με αρκετή υπερβολή. Γενικότερα δεν χρειάζεται να δίνουμε έμφαση μόνο στο να τιμούμε πρόσωπα και καταστάσεις τις μέρες που μας επιβάλλεται, σημασία έχει να εκφράζουμε την αγάπη μας καθόλη τη διάρκεια του χρόνου.
Ο ψυχολόγος Πάνος Πλουμίδης εξηγεί στο HerNews
Πόσο κακό μας έχει κάνει η εμπορευματοποίηση των εορτών;
Έχει κάνει πολύ κακό γιατί αυτή η εμπορευματοποίηση δημιουργεί μια τεράστια υπερβολή και αυτή η υπερβολή με τη σειρά της καλύπτει το κενό που υπάρχει στις ανθρώπινες σχέσεις. Δηλαδή κάποιος που δεν έχει καλή σχέση με την μαμά του, μπορεί να νομίζει ότι έχει καλυφθεί το πρόβλημα με μια ανθοδέσμη. Σε αυτό το παράδειγμα ο μόνος που κερδίζει είναι ο ανθοπώλης, η σχέση όμως δεν βελτιώνεται γιατί την επόμενη μέρα θα ξανά γυρίσει στην ίδια ρουτίνα.
Επίσης οι γονείς πολλές φορές χρησιμοποιούν αυτή την εμπορευματοποίηση, θεωρώντας το δεδομένο ότι θα πρέπει να λάβουν κάτι και πολλές φορές γίνονται παρεξηγήσεις όταν ένα παιδί μπορεί να ξεχάσει ή να μην κάνει κάτι εκείνη την μέρα, ενώ μπορεί αυτό το παιδί να έχει δείξει στον γονιό την εκτίμηση του σε άλλες μέρες. Παρόλα αυτά το γεγονός ότι σε κάποια άλλη μαμά έγιναν δώρα ενώ σε εκείνη όχι, το θεωρεί μια προσβολή.
Υπάρχουν παιδιά που σε αυτή τη γιορτή ακόμη και να θέλουν να την γιορτάσουν με υπερβολή, είτε θέλουν να πουν ένα απλό “χρόνια πολλά”, δεν υπάρχει απέναντι κάποιος άνθρωπος γιατί εκείνη “λείπει”…
Αυτό είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό γεγονός στη ζωή ενός ανθρώπου, η απώλεια ενός γονιού και σε όσο μικρότερη ηλικία βρίσκεται τόσο μεγαλύτερη η δυσκολία και τόσο σοβαρότερη η απώλεια γιατί τόσο περισσότερο θα την είχε ανάγκη και αυτή η ανάγκη είναι σε έλλειψη.
Άρα όταν έχουμε ένα παιδί που δεν έχει τη μητέρα του για να μπορέσει να γιορτάσει αυτή τη μέρα, καταλαβαίνουμε ότι έχουμε ένα παιδί που όσο μεγαλύτερη η υπερβολή στον εορτασμό αυτής της γιορτής, τόσο πιθανότατα το τραύμα δημιουργείται σε ένα παιδί που δε μπορεί αυτό να το ζήσει.
Πως μπορούμε να βοηθήσουμε
Βέβαια δεν μπορούμε να απαλύνουμε έναν τέτοιο πόνο σε καμία περίπτωση, ούτε και όλοι οι υπόλοιποι να αναγκαστούν να μη γιορτάσουν επειδή υπάρχει αυτό, αλλά μπορούμε να κάνουμε κάποια πράγματα για να βοηθήσουμε να απαλυνθεί.
Καταρχήν θα έλεγα ότι σε αυτό το παιδί καλό θα ήταν να κάνουμε μια συζήτηση πολύ πριν την ημέρα (μια εβδομάδα πριν), για το πως νιώθει για αυτή την απώλεια.
Μιλάμε για τις ηλικίες μετά τα 4-5 γιατί το παιδί έχει ολοκληρωμένο λόγο και μπορεί να μας εκφράσει κάποια πράγματα και να ακούσουμε πως είναι τοποθετημένη μέσα του αυτή η απώλεια.
Κατά τη διάρκεια αυτής της συζήτησης μπορεί να προκύψει κλάμα, (αυτό μπορεί να το κάνει και ένας εκπαιδευτικός, ένας γυμναστής, μια νταντά στο σπίτι, κάποιος κοντινός συγγενής). Μπορεί να του κάνει μια συζήτηση και να το προετοιμάσει για το πως θα ένιωθε ή πως θα νιώσει όταν φτάσει η μέρα της γιορτής.
Πάντα μιλάμε στα παιδία με ειλικρίνεια, δεν προσπαθούμε να τους απαλύνουμε το τραύμα με ψέματα (ότι η μαμά σου βρίσκεται στον ουρανό, ότι χαίρεται και αυτή μαζί σου, ότι σε βλέπει κ.ο.κ), γιατί όσο αυξάνουμε το φαντασιακό στα παιδιά τόσο περισσότερο τα απομακρύνουμε από την πραγματικότητα την οποία κάποια στιγμή θα συνειδητοποιήσουν και θα είναι βαρύ.
Ρωτάμε πολύ απλά και πολύ τρυφερά για το πως νιώθει που αυτή τη μέρα κάποια παιδάκια θα γιορτάσουν και η δική του μαμά θα λείπει. Από εκεί θα καταλάβουμε σε ποιο σημείο είναι το τραύμα.
Αν το τραύμα είναι πάρα πολύ βαθύ και δούμε ότι το παιδί κάνει μια πολύ σοβαρή ψυχοσυναισθηματική έξαρση στην οποία απορρυθμιστεί εντελώς, σημαίνει ότι το τραύμα είναι πάρα πολύ έντονο και τότε εάν είμαστε εκπαιδευτικός ή οποιοσδήποτε άλλος ασχολείται με το παιδί αλλά όχι της κοντινής οικογένειας, μπορούμε να απευθυνθούμε στην υπόλοιπη οικογένεια ούτως ώστε να το δουν πιο σοβαρά γιατί σημαίνει ότι δεν έχουν ασχοληθεί πολύ με το τραύμα του παιδιού και πρέπει να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό.
Αν δούμε ότι το παιδί θέλει να εκφραστεί και δεν αποδιοργανώνεται
Το ακούμε με πάρα πολλή αποδοχή, αποδεχόμαστε το γεγονός ότι είναι μια πάρα πολύ σοβαρή έλλειψη, δεν προσπαθούμε να το καλύψουμε με το “δεν πειράζει έχεις τους φίλους σου, τον μπαμπά σου, τη θεία σου”, του λέμε ότι είναι μια πάρα πολύ σοβαρή έλλειψη που θα τον/την ακολουθεί πάντα. Πρέπει να του τονίσουμε τα δυνατά του σημεία, προσπαθούμε να φέρουμε πραγματικές στιγμές της μαμάς, να του αυξήσουμε δηλαδή την παρουσία της μέσα από τις στιγμές που έζησαν μαζί, αναλόγως πότε έχει φύγει από τη ζωή, να του θυμίσουμε πόσο πολύ το αγαπούσε και πόσο πολύ θα ήθελε και εκείνη να βρίσκεται εδώ ώστε να του μειώσουμε την ενοχή ότι μπορεί να φταίει -γιατί πολλές φορές τα παιδιά νιώθουν ίσως ότι φταίνε εκείνα που έχει φύγει ο γονιός- να του ξεκαθαρίσουμε ότι ο γονιός έφυγε γιατί δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς αλλά θα ήθελε πάρα πολύ να είναι μαζί του, και ότι όποτε έχει ανάγκη να μιλήσει για αυτό έχει το δικαίωμα να το κάνει.
Επίσης θα πρότεινα σε αυτά τα παιδιά εκείνη τη μέρα, αφότου έχουμε κάνει αυτή τη συζήτηση και έχουν προετοιμάσει το παιδί συναισθηματικά στο ότι έρχεται μια ημέρα στην οποία το ίδιο δε μπορεί να γιορτάσει, να του κάνουμε ένα πάρα πολύ ωραίο δώρο τονίζοντας ότι αυτό το δώρο γίνεται για τη δύναμη του και για τη διαφορετικότητα του. Το πηγαίνουμε κάπου που θα του αρέσει πολύ που δεν θα είναι συνδεδεμένο με αυτή την ημέρα.
Το τραύμα πρέπει να βγαίνει στην επιφάνεια γιατί μόνο έτσι λύνεται αλλά μαλακά και κομψά και εμείς να είμαστε πάντα σε θέση να στηρίξουμε δίνοντας σε αυτό το παιδί τη θέση της διαφορετικότητας και της αγάπης.
Πως διαχειρίζεται ένας εκπαιδευτικός τη συγκεκριμένη μέρα και το παιδί ;
Ένας εκπαιδευτικός, όπως είπαμε παραπάνω πρέπει να προετοιμάσει αυτό το παιδί από πριν, να το ρωτήσει πως νιώθει που του συμβαίνει αυτό, να απευθυνθεί και στον ψυχολόγο του σχολείου να το διαχειριστούν και ίσως να ζητήσουν από τον γονιό -αν δουν ότι το παιδί βρίσκεται σε αρκετή ευαισθησία- να μην το στείλει σχολείο εκείνη τη μέρα. Αν δούμε ότι έχουμε ένα πάρα πολύ δυνατό παιδί το αφήνουμε να συνεχίσει τη λειτουργικότητα του τονίζοντας ότι είμαστε πάντα εκεί για αυτό.
Πάνος Πλουμιδης
Ψυχολόγος Ψυχαναλυτής. Α.Π.Θ
Msc Ιατροδικαστικής Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ
Msc psychoanalysis Paris 8
Msc Φιλοσοφίας, Α.Π.Θ
Facebook: Πάνος Πλουμίδης
Instagram: _ppanos_
