Ο Άγιος Δημήτριος, ένας από τους ενδοξοτέρους αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, τιμάται σαν σήμερα στις 26 Οκτωβρίου και είναι πολιούχος της Θεσσαλονίκης. Ο Άγιος Δημήτριος θεωρείται μεταξύ άλλων και προστάτης για εγχειρήσεις.
Λίγες πόλεις έχουν τόσο στενή σχέση με τον προστάτη Άγιο τους όπως έχει η Θεσσαλονίκη με τον Άγιο Δημήτριο.
Ο Άγιος Δημήτριος ο Μεγαλομάρτυρας και Μυροβλύτης, καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη από αριστοκρατική οικογένεια. Γεννήθηκε γύρω στο 280 στη Θεσσαλονίκη, την περίοδο που ήταν αυτοκράτορας ο Μαξιμιανός. Σε νεαρή ηλικία κατατάχθηκε στον ρωμαϊκό στρατό και έφτασε ως το βαθμό του χιλίαρχου, σε ηλικία μόλις 22 ετών.
Ο Άγιος Δημήτριος σύμφωνα με την παράδοση έσωσε πολλές φορές την Θεσσαλονίκη από διάφορους κινδύνους.
Σε εικόνες, o Άγιος Δημήτριος αναπαριστάται πάνω σε κόκκινο άλογο, με την στρατιωτική του στολή, να φονεύει τον τσάρο των Βουλγάρων.
Πρόκειται για το θαύμα που έγινε τον Οκτώβριο του 1207 έξω από τα τείχη της Θεσσαλονίκης.
Ο τσάρος των Βουλγάρων με το όνομα Ιωαννίτζης, γνωστός και με το προσωνύμιο “Ρωμαιοκτόνος”, ξεκίνησε να πολιορκεί τη Θεσσαλονίκη το 1207 ωστόσο βρήκε απροσδόκητο θάνατο έξω από τα τείχη της πόλης πριν κατορθώσει να την εκπορθήσει.
Σύμφωνα με την παράδοση ο Βούλγαρος Τσάρος νόσησε κατά τη διάρκεια της πολιορκίας και πέθανε:
“Ο Ιωάννης λοιπόν ως και έξω από τη Θεσσαλονίκη έφτασε, όπου και πέθανε, καθώς τον χτύπησε πλευρίτιδα, αλλά όπως έλεγαν κάποιοι – ο θάνατος του προήλθε από την οργή του θεού· στον ύπνο του δηλαδή του φάνηκε πως στάθηκε του ένας ένοπλος άντρας και με δόρυ τον χτύπησε στα πλευρά.
Γιατί και στην πραγματικότητα ποτέ άλλο κάποιος δεν προξένησε τόσο μεγάλες συμφορές στο ρωμαϊκό κράτος, ώστε το παρατσούκλι του που του δόθηκε προήλθε από τη λέξη σκύλος, καθώς όλος ο κόσμος τον αποκαλούσε Σκυλογιάννη.
Αυτή ήταν και η σωτήρια επέμβαση του Αγίου Δημητρίου, με την οποία έσωσε τη Θεσσαλονίκη από τα χέρια του Ρωμαιοκτόνου.
Για το λόγο αυτό η Θεσσαλονίκη βλέπει πάντοτε στον Άγιο Δημήτριο το πρόσωπο του προστάτη της και γι’ αυτό αποκαλείται και ο “Μέγας Φρουρός της Θεσσαλονίκης ο ρύστης εν τοις κινδύνοις ο εξαίρετος, πρόμαχος ο κράτιστος” από τον υμνωδό της Εκκλησίας.
Οι εικόνες όπου ο Άγιος Δημήτριος είναι πάνω στο κόκκινο άλογο και σώζει την πόλη του είναι εκείνες που έχουν αγαπηθεί από το λαό περισσότερο από όλες καθώς ενσαρκώνει τα ελληνικά ιδεώδη της γενναιότητας και της λεβεντιάς.
