Το χριστουγεννιάτικο δέντρο, τα φώτα, η φάτνη, τα τυλιγμένα δώρα κάτω από το δέντρο, οι κάλτσες δίπλα στο τζάκι, οι χριστουγεννιάτικες ταινίες στην τηλεόραση και στο Netflix έχουν γίνει επίσης ελληνικά έθιμα, όπως είναι στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Ωστόσο, στην Ελλάδα έχουμε μερικές ασυνήθιστες χριστουγεννιάτικες παραδόσεις που είναι μοναδικές, και οι περισσότερες από αυτές προέρχονται από την πλούσια λαογραφία της υπαίθρου.
Santa Claus η Άγιος Βασίλης;
Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των Χριστουγέννων στην Ελλάδα και σε άλλες δυτικές χώρες είναι η μέρα που φτάνει στο σπίτι μας ο άντρας που φέρνει δώρα στα παιδιά. Και το όνομα φυσικά. Στην Ελλάδα, ο Άγιος Βασίλης δεν είναι ο Άγιος Νικόλαος, αλλά ο Άγιος Βασίλειος (Άγιος Βασίλης) και δεν επισκέπτεται τα ελληνικά σπίτια την ημέρα των Χριστουγέννων αλλά μια εβδομάδα αργότερα. Εμφανίζεται ουσιαστικά το βράδυ της Πρωτοχρονιάς, μαζί με το νέο έτος. Σύμφωνα με την παράδοση, όσο ζούσε ο Άγιος Βασίλειος, ο αυτοκράτορας είχε επιβάλει μεγάλο φόρο ενώ υπήρχε και μεγάλος λιμός. Οι άνθρωποι έδιναν τα κοσμήματά τους για να πληρώσουν τον φόρο και ο άγιος κάλεσε τον αυτοκράτορα να καταργήσει τον φόρο.
Το έθιμο με τις φωτιές
Δεδομένου ότι τα Χριστούγεννα είναι κατά τη διάρκεια του χειμώνα στον δυτικό κόσμο, οι οικογένειες περνούν την εποχή συγκεντρωμένες γύρω από το τζάκι και η φωτιά είναι πολύ σημαντική. Αν το τζάκι είναι συνεχώς αναμμένο τις 12 μέρες των Χριστουγέννων, οι καλλικαντζάροι δεν μπορούν να μπουν στο σπίτι και να κάνουν κακό. Αυτή η παράδοση ονομάζεται κάψιμο του Χριστοκούτσουρου (κούτσουρο του Χριστού).
Τάισμα της βρύσης
Τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων γίνεται το λεγόμενο «τάισμα της βρύσης», στα χωριά της Κεντρικής Ελλάδας.
Οι κοπέλες τα χαράματα πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση για να κλέψουν το «άκραντο νερό», δηλαδή αμίλητο καθώς δεν ανταλλάσουν κουβέντα σε όλη την διαδρομή. Για να έχουν καλή σοδειά, όταν φθάνουν εκεί, την ταΐζουν με διάφορα προϊόντα όπως βούτυρο, ψωμί, τυρί ,όσπρια ή κλαδί ελιάς.
Έλεγαν μάλιστα ότι όποια κοπέλα πήγαινε πρώτη στη βρύση θα ήταν η πιο τυχερή όλο το χρόνο. Έπειτα έριχναν στη στάμνα που φέρνουν το νερό, ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, κλέβουν το νερό από τη βρύση και γυρίζουν στο σπίτι τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το «άκραντο νερό».
Όταν πάρουν το νερό, αλείφουν τη βρύση με βούτυρο και μέλι με την ευχή πως, όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι, και όπως γλυκό είναι το μέλι, έτσι γλυκιά να είναι και η ζωή τους.
Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού και σκορπίζουν και τα τρία χαλίκια στο σπίτι. Στη λαϊκή μας παράδοση ο βάτος φέρνει αισιοδοξία και καλά μαντάτα και διώχνει τα ξόρκια.
Ασκελρτούρα ή Αγιοβασιλίτσα
Το όνομά του το οφείλει από το έθιμο να κρεμιέται ανήμερα την Πρωτοχρονιά πάνω από τις θύρες, τα παράθυρα ή στα μπαλκόνια των οικιών. Συμβολίζει το «ξανάνιωμα» επειδή δεν χρειάζεται νερό για να βλαστήσει ούτε και να φυτευτεί. Η αγιοβασιλίτσα φυτρώνει σε παραθαλάσσιες περιοχές μέχρι 1200 περίπου μέτρα συνήθως σε ηλιαζόμενα ,βραχώδη εδάφη με λιγοστή υγρασία και σε περιοχές που έχουν υποβαθμιστεί και που έχουν υποστεί ερημοποίηση.
Aκολουθήστε μας στo Google News