Η Μάτα Χάρι, η θρυλική πόρνη κατάσκοπος του 20ού αιώνα, η δράση και το τέλος της οποίας δημιούργησαν έναν τεράστιο μύθο γύρω από το όνομά της.
Στις 7 Αυγούστου του 1876, γεννήθηκε στην Ολλανδία η Μάτα Χάρι, μία σαγηνευτική γυναίκα, η οποία θα κατάφερνε να αφήσει το στίγμα της, ως μία από τις πιο θρυλικές κατασκόπους του 20ού αιώνα, η οποία εκτελέστηκε στα 41 της χρόνια με την κατηγορία της διπλής κατασκόπου.
Η Ολλανδή κατάσκοπος γεννήθηκε με το όνομα Μαργαρίτα Ζέλε.
Ο πατέρας της ήταν ένας πλούσιος Ολλανδός έμπορος, ο οποίος το 1889 χρεοκόπησε και άφησε την οικογένειά του. Η Μαργαρίτα θα μεγάλωνε με τη Χαβανέζα μητέρα της, από την οποία είχε πάρει την εξωτική ομορφιά της, μέχρι τα 15 της, όταν την έχασε και αυτή.
Σε ηλικία 18 ετών παντρεύτηκε έναν αξιωματικό του στρατού που γνώρισε από μικρή αγγελία, έγινε κυρία Mac Leod και τον ακολούθησε στην Ινδονησία, όπου μυήθηκε στους ιερούς χορούς. Εκεί χώρισε, απέκτησε το ψευδώνυμο Μάτα Χάρι και γύρισε στην Ευρώπη.
Αρχισε την καριέρα της ως χορεύτρια στο Παρίσι.
Εμφανιζόταν σχεδόν γυμνή στη σκηνή και είχε ιδιαίτερη αδυναμία στους αξιωματικούς και στους διπλωμάτες. Σύντομα έγινε πόρνη πολυτελείας.
Η Μάτα Χάρι έγινε γρήγορα κοκότα και χορεύτρια ανατολικών χορών. Αφαίρεσε το ταμπού του γυμνού σώματος και ήταν από τις πρώτες μοντέρνες γυναίκες σε μια πουριτανή κοινωνία. Η ίδια προσελκυόταν από το χρήμα και την περιπέτεια.
Η Μάτα Χάρι ήταν διάσημη χορεύτρια και εμφανιζόταν στο Παρίσι, στη Βιέννη, στη Μαδρίτη και στο Μόντε Κάρλο, κουβαλώντας μαζί τις γούνες, τα κοσμήματα, τους εραστές και τα σκυλιά της. Το όνομά της ήταν σε όλες τις κοσμικές εφημερίδες της εποχής.
Όμως η τύχη δεν τη βοήθησε και γύρω στα 1910 γίνεται πόρνη στο Αμστερνταμ.
Εκεί ο πρόξενος Krämer της ζητάει να γίνει πράκτορας για λογαριασμό της Γερμανίας, τον Μάιο του 1916. Δέχεται και γίνεται η πράκτορας Η21. Επιστρέφοντας στο Παρίσι, εγκαθίσταται στο Grand Hôtel όπου την παρακολουθούν οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες.
Αναζητώντας πληροφορίες για τους Γερμανούς, συναντά ερωτικά πολλούς άνδρες και καταλήγει να ερωτευτεί έναν 21χρονο Ρώσο, τον Vadim Maslov. Για να μπορέσει να τον συναντήσει στην γαλλική πόλη Βιτέλ, όπου υπηρετεί στον στρατό, ζητάει από τον γάλλο στρατηγό Λαντού άδεια να ταξιδέψει. Της δίνει την άδεια με αντάλλαγμα να γίνει πράκτορας των Γάλλων. Η Μάτα Χάρι γίνεται τότε διπλή πράκτορας.
Ταξιδεύει στη συνέχεια στην Ισπανία όπου συναντά τον γερμανό στρατηγό Kalle και γίνεται ερωμένη του για να του αποσπάσει πληροφορίες. Εκείνος στέλνει τηλεγραφήματα στη Γερμανία στα οποία αναφέρει μια πράκτορα Η21 με αρκετές λεπτομέρειες. Η Μάτα Χάρι γίνεται αντιληπτή για τον ρόλο της, πιθανόν γιατί οι Γερμανοί επίτηδες την άφησαν ακάλυπτη.
Επιστρέφοντας στη Γαλλία, τον Δεκέμβριο του 1916, η τύχη της Μάτα Χάρι έχει προγραφεί:
Οι γαλλικές υπηρεσίες την συλλαμβάνουν τον Φεβρουάριο του 1917 για κατασκοπία και ξεκινάει η δίκη της. Καταδικάζεται σε θάνατο. Η κατάσκοπος είναι ξένης υπηκοότητας, ελαφρών ηθών και ερωμένη ενός Γερμανού, οπότε πρόκειται για το τέλειο θύμα.
Η ίδια δήλωνε από την αρχή αθώα, λέγοντας: «Ότι είμαι εταίρα τους, το παραδέχομαι, αλλά κατάσκοπος τους δεν ήμουν ποτέ!».
Η Μάτα Χάρι εκτελέστηκε τον Οκτώβριο του 1917 στην περιοχή Βανσέν της Γαλλίας, σε ηλικία 40 ετών. Φήμες λένε ότι αρνήθηκε να της δέσουν τα μάτια, χαιρέτησε και έκανε μια βαθιά υπόκλιση πριν πέσει νεκρή από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος.
Το σώμα της, που τόσοι άνδρες είχαν θαυμάσει, δόθηκε στην Ιατρική Σχολή του Παρισιού για να τεμαχιστεί και να μελετηθεί.