Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, και η Παρασκευή προ του Πάσχα. Είναι μέρα πένθους και νηστείας για όλη την Χριστιανοσύνη καθώς τότε κορυφώνεται το Θείο Δράμα των Παθών του Χριστού.
Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής τελείται η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και ο Εσπερινός της Αποκαθηλώσεως, οπότε και ο Χριστός αποκαθηλώνεται και τοποθετείται στον Επιτάφιο. Από τα ξημερώματα τις ίδιας μέρας ετοιμάζεται ο επιτάφιος.
Το βράδυ πραγματοποιείται η Ακολουθία του Επιταφίου Θρήνου, δηλαδή ο Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου και ακολουθεί η περιφορά του επιταφίου. Λόγω του πένθιμου χαρακτήρα της ημέρας δεν τελείται Θεία Λειτουργία ούτε ακόμη και η κατανυκτική Λειτουργία Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.
Έθιμα
Είναι κατά έθιμο αργία. Από το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης έως το πρωί της Μ. Παρασκευής στολίζεται ο επιτάφιος από τους πιστούς. Μετά την Αποκαθήλωση οι πιστοί προσέρχονται στις εκκλησίες για να προσκυνήσουν και, όπως συνηθίζεται, άντρες, γυναίκες και παιδιά περνάνε από κάτω για ευλογία.
Όλη την ημέρα οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα σε όλη την Ελλάδα και παραδοσιακά απαγορεύεται πάσα εργασία και γίνεται άλαδη νηστεία.
Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας εκείνη τη μέρα, φτιάχνεται ένα ομοίωμα του Ιούδα το οποίο είτε καίγεται. Επίσης, την ίδια μέρα πολλοί πιστοί επισκέπτονται τους τάφους συγγενών και φίλων..
Μετά την επάνοδο του Επιταφίου στην εκκλησία διαβάζεται περικοπή από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου (κζ’ 62-66): Αρχιερείς και Φαρισαίοι πηγαίνουν στον Πόντιο Πιλάτο και του ζητούν να σφραγίσουν τον τάφο, επειδή θυμούνται ότι ο Κύριος σε μία αποστροφή των λόγων του είχε πει ότι σε τρεις μέρες θα αναστηθεί. Ο Πιλάτος τους δίνει την άδεια.
Θεολογία της Σταύρωσης
Η ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής είναι συγκλονιστική, διότι κατ’ αυτήν ο Θεάνθρωπος Κύριος βρίσκεται επί του Σταυρού και σ’ αυτό το γεγονός κρύβεται όλη η αγάπη και ο πόνος του Θεού για τον άνθρωπο. Μέσα στους λίγους λόγους που απηύθυνε από τον Σταυρό ήταν και η λέξη «διψώ».
Ο άνθρωπος που ομολογεί ότι διψά φανερώνει ότι υπάρχει φλόγα εντός του που τον κατακαίει και ζητεί να την κατασβέσει με το νερό. Στον Σταυρό όμως δεν εκρεμάτο ένας απλός άνθρωπος που έπασχε, αλλά Αυτός ήταν ο τέλειος Θεός.
Έτσι, αναφωνώντας το «διψώ», ο Ιησούς το είπε και ως άνθρωπος αλλά και ως Θεός. Ως άνθρωπος υφίστατο ένα φοβερό μαρτύριο, με συνέπεια να αισθάνεται έντονη φλόγα, την οποία θέλησε να κατευνάσει ζητώντας νερό.
Ως Θεός όμως, «απαθής ών», δεν εφλέγετο από το μαρτύριο του Σταυρού, αλλά από την αγάπη Του για τον άνθρωπο. Κατά τον Ιερό Καβάσιλα ήταν γεμάτος από τον μανικό έρωτα για το πλάσμα του, τον άνθρωπο. Έτσι, το «διψώ» του Θεού Ιησού υπερβαίνει τον συγκεκριμένο χρόνο της Σταυρικής Του θυσίας και απευθύνεται ανά τους αιώνες στον κάθε άνθρωπο και στη σωτηρία του, συνοψιζόμενο στον Ε΄ Μακαρισμό της Μ. Πέμπτης: “Ἐσταυρώθης δι᾽ ἐμέ, ἵνα ἐμοί πηγάσης τήν ἄφεσιν· ἐκεντήθης τήν πλευράν, ἵνα κρουνούς ζωῆς ἀναβλύσῃς μοι.
Η Σταύρωση του Ιησού
Σύμφωνα με τα Ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης, τα γεγονότα έχουν ως εξής: Ο Ιησούς συνελήφθη στον κήπο της Γεθσημανής στους πρόποδες του Όρους των Ελαιών μετά το Μυστικό Δείπνο με τους δώδεκα Αποστόλους. Ύστερα δικάστηκε μπροστά στο Σανχεντρίν, τον Πόντιο Πιλάτο και τον Ηρώδη Αντίπα πριν παραδοθεί για την σταύρωση.
Μετά τη φραγγέλωσή Του (σ.σ. μαστίγωμα), ο Ιησούς χλευάστηκε από τους Ρωμαίους στρατιώτες, οι οποίοι Τον αποκαλούσαν περιπαικτικά “Βασιλιά των Ιουδαίων”. Ο Ιησούς ντυμένος με ένα πορφυρό διάδημα και ένα στεφάνι με αγκάθια χτυπημένος και εξουθενωμένος από τις κακουχίες, έπρεπε να περπατήσει μόνος Του στο μέρος της μαρτυρικής Του σταύρωσης.
Στο μέσο της διαδρομής, λύγισε υπό το βάρος του Σταυρού, κι έτσι ο Σίμων ο Κυρηναίος Τον βοηθήσε να το κουβαλήσει μέχρι τον τόπο της σταύρωσης. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής, το πλήθος Τον χλεύαζε μαζί με τους επαναστάτες και τους ληστές, ενώ συγκεκριμένοι μάρτυρες, συμπεριλαμβανομένου ενός εκατόνταρχου και μερικών γυναικών παρακολουθούσαν από μακριά, δύο από τις οποίες ήταν παρούσες και στην ταφή.
Μόλις έφτασε στον Γολγοθά (μτφ. κρανίου τόπος), σταυρώθηκε με την κατηγορία ότι ισχυρίστηκε ότι είναι ο βασιλιάς των Ιουδαίων, ενώ Τού προσφέρθηκε να πιεί ένα μείγμα χολής αναμειγμένο με ξύδι.
Τα Ευαγγέλια του Μάρκου και του Ματθαίου αναφέρουν ότι το αρνήθηκε. Ύστερα σταυρώθηκε και κρεμάστηκε μεταξύ των δύο καταδικασμένων ληστών. Το μαρτύριο του Ιησού μετά τη σταύρωση διήρκησε 6 ώρες.
Οι στρατιώτες πρόσθεσαν πάνω από τον σταυρό του Ιησού μία επιγραφή, πάνω στην οποία αναγραφόταν η φράση: ”Ιησούς ο Ναζωραίος, Βασιλιάς των Ιουδαίων” και μοίρασαν με κλήρο τα ενδύματά Του.
Οι Ρωμαίοι στρατιώτες δεν έσπασαν τα πόδια του Ιησού (για να εκπληρωθεί η παλαιοδιαθηκική προφητεία), σε αντίθεση με τα πόδια των δύο άλλων ληστών, καθώς Αυτός είχε ήδη παραδώσει το πνεύμα Του.
Στα τέσσερα ευαγγέλια, διάφορα υπερφυσικά γεγονότα ακολουθούν τη σταύρωση και τον θάνατο, όπως σκοτάδι και σεισμό, και σε εκείνο του Ματθαίου, Ανάσταση Αγίων. Μετά τον θάνατό Του, ο Ιωσήφ ο Αριμαθαίος, ζήτησε το Άγιο σώμα Του από τον Πόντιο Πιλάτο, το αποκαθήλωσε (σ.σ. κατέβασε) από το Σταυρό, το τύλιξε σε ένα καθαρό (αμεταχείριστο) σεντόνι και το τοποθέτησε στο δικό του καινούριο μνήμα, λαξευμένο στον βράχο.
Το άνοιγμα του μνήματος σφραγίστηκε με μια μεγάλη πέτρα.
Aκολουθήστε μας στo Google News
