Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, σύμφωνα με το τηρούμενο Μηναίο ή Μηνολόγιο, η Μεγάλη Τρίτη είναι αφιερωμένη στη μνεία του ιερού ευαγγελίου που αναφέρεται στη δριμύτατη καταγγελία του Ιησού κατά των θρησκευτικών αρχηγών του Ισραήλ, των Γραμματέων και των Φαρισαίων, και στην παραβολή των δέκα παρθένων. Στον Όρθρο διαβάζεται από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου η καταδίκη των Φαρισαίων. Στην Ακολουθία συνεχίζεται η ανάγνωση από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου όπου γίνεται λόγος για το Τέλος. Γι’ αυτό μιλούν και οι δύο παραβολές της ημέρας.
Η πρώτη αποτελεί την παραβολή των δέκα παρθένων, αναφέρει δηλαδή πέντε φρόνιμες και πέντε μωρές παρθένες, οι οποίες περιμένουν τον Νυμφίο (τον γαμπρό δηλαδή), να έρθει να παραλάβει κάθε νύφη. «Πέντε εξ αυτών ήσαν φρόνιμοι» και είχαν πάρει μαζί με τα λυχνάρια τους και αρκετό λάδι, «πέντε ήσαν μωραί», τα λυχνάρια τους έσβησαν, καθώς δεν είχαν προνοήσει για το λάδι και έτσι δεν έγιναν δεκτές στο γαμήλιο δείπνο.
Η άλλη παραβολή είναι εκείνη των ταλάντων, που μας διδάσκει να είμαστε εργατικοί και να καλλιεργούμε τα πνευματικά μας χαρίσματα, μεριμνώντας για την αύξηση τους. Το βράδυ ψάλλεται ο όρθρος της Μεγάλης Τετάρτης όπου είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα που μετανιωμένη αλείβει τα πόδια του Κυρίου με μύρο, και συγχωρείται για τα αμαρτήματά της, καθώς επιδεικνύει μεγάλη αγάπη και πίστη στον Κύριο, ενώ ψάλλεται ένα από τα πιο γνωστά και δημοφιλή τροπάρια της θρησκευτικής υμνολογίας, για την «εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσης γυναικός», τροπάριο της Κασσιανής.
Η μέρα αυτή λέγεται ότι είναι αφιερωμένη στο καθάρισμα του σπιτιού. Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας, τη Μεγάλη Τρίτη φτιάχνονται τα γνωστά πασχαλινά τσουρέκια και κουλουράκια, έθιμο ωστόσο, που συνήθως γίνεται τη Μεγάλη Πέμπτη. Στη Θάσο, αναβιώνει το πανάρχαιο έθιμο «Για βρεξ’ Απρίλη μ’», όπου χορεύονται παραδοσιακοί χοροί.
Στην Ιερισσό της Χαλκιδικής έχουν το έθιμο «Του μαύρου νιου τ’ αλώνι», στο οποίο μετά την επιμνημόσυνη δέηση και την εκφώνηση του πανηγυρικού, οι γεροντότεροι αρχίζουν το χορό. Σιγά-σιγά πιάνονται όλοι οι κάτοικοι και συχνά ο χορός έχει μήκος τετρακόσια μέτρα. Τραγουδούν και χορεύουν όλα τα πασχαλινά τραγούδια και τελειώνουν με τον «Καγκέλευτο» χορό, που είναι η αναπαράσταση της σφαγής 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, κατά την επανάσταση του 1821.
