Ο Δικηγόρος Γιάννης Βέρρας μιλάει για όσα θέλουμε να μάθουμε ,με θέμα τη σεξουαλική παρενόχληση. Δεν χρειάζεται να είσαι υπερήρωας για να σταματήσεις την κουλτούρα του βιασμού.
Όταν η πρώην πρωταθλήτρια ιστιοπλοΐας Σοφία Μπεκατωρου αποκάλυψε ότι ήταν θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης. Aπό έναν ανώτερο λειτουργό της ελληνικής ιστιοπλοϊκής ομοσπονδίας πριν από πολλά χρόνια. Κανείς στην Ελλάδα δεν πίστευε ότι η μαρτυρία της θα ξεκινούσε ένα ελληνικό κίνημα #MeToo.
Ακολούθησαν πολλές κατηγορίες σε όλους τους χώρους ,σε χώρους εργασίας ,σε χώρους Πανεπιστημίων! Χιλιάδες άνθρωποι ανεξαρτήτου φύλου, αλλά κυρίως γυναίκες έχουν δεχτεί και δέχονται καθημερινά σεξουαλικη παρενόχληση. Στον εργασιακό τους χώρο ,στον δρόμο ,στην καθημερινή τους βόλτα !!
Δεν πρέπει όμως να ακολουθούμε το δρόμο της σιωπής γιατί στην συγκεκριμένη περίπτωση η σιωπή δεν είναι χρυσός. Είναι συγκάλυψη ενός εγκλήματος. Είναι η συνέχεια στο χτίσιμο του συνεχή «φόβου».
Γι’ αυτό και θα συζητήσουμε με τον γνωστό δικηγόρο Ιωάννη Βερρα που θα μας δώσει συμβουλές αλλά και απαντήσεις σε όλα όσα θέλουμε να μάθουμε.
Τι μπορεί να κάνει κάποιος που πέφτει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης;
Τα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης βιώνουν ένα σοκαριστικό ψυχολογικά ή ακόμα και σωματικά συμβάν. Το οποίο καλούνται να διαχειριστούν. Σε ένα τέτοιο συμβάν το θύμα δεν πρέπει ποτέ να είναι μόνο και σε καμία περίπτωση να σιωπήσει.
Αρχικά πρέπει να καταγγείλει άμεσα το συμβάν στις αρμόδιες αρχές και να μιλήσει στους οικείους του ή και σε γραμμές ψυχολογικής υποστήριξης. Να επιδείξει αποφασιστικότητα και να μιλήσει για αυτό που υπέστη. Να μην διστάσει να καταγγείλει αμέσως το περιστατικό στις αρμόδιες αρχές.
Το νομικό μας πλαίσιο πως αντιμετωπίζει μια καταγγελία σεξουαλικής παρενόχλησης ;
Με την πράξη της σεξουαλικής παρενόχλησης, αρχικά ο δράστης προσβάλλει την προσωπικότητα του θύματος. Επομένως, μπορεί να ασκήσει αγωγή κατά του θύτη και να απαιτήσει από αυτόν αποζημίωση. Αποζημίωση, για την ηθική βλάβη που υπέστη από την προσβολή της προσωπικότητας του.
Περαιτέρω όμως, όταν η σεξουαλική παρενόχληση λαμβάνει χώρα στον εργασιακό χώρο, η καταγγελία του συμβάντος πρέπει να γίνεται όχι μόνο στις αστυνομικές αρχές αλλά και στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας. Στην περίπτωση αυτή η σεξουαλική παρενόχληση θεωρείται δυσμενής μεταβολή των συνθηκών εργασίας. Η οποία εξομοιούται με άτακτη καταγγελία της σύμβασης, δηλαδή το θύμα δικαιούται όλα τα προνόμια της απόλυσης.
Τέλος, ο δράστης θα βρεθεί αντιμέτωπος με την ποινή της φυλάκισης.
Πως μπορεί το θύμα να το αποδείξει και αν δεν έχει αρκετά στοιχεία μπορεί να κινηθεί νομικά ;
Ομολογουμένως, η πράξη της σεξουαλικής παρενόχλησης αποτελεί ένα δυσαπόδεικτο περιστατικό. Για το λόγο αυτό, σε περίπτωση που αισθανθούμε ότι κάποιος είναι πιθανό να μας παρενοχλήσει σεξουαλικά πρέπει να αποφεύγουμε να μένουμε μόνοι μαζί του. Δηλαδή σε μέρη χωρίς μάρτυρες ή κάμερες, τα οποία αποτελούν σημαντικά αποδεικτικά μέσα.
Βέβαια, το θύμα ακόμη και αν δεν διαθέτει στοιχεία, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να νιώθει απροστάτευτο και εκτεθειμένο απέναντι στον θύτη. Αυτό, διότι για να κινηθεί η ποινική διαδικασία σε βάρος του δράστη της σεξουαλικής παρενόχλησης αρκεί και μόνο η ένορκη κατάθεση – καταγγελία του θύματος στις αστυνομικές αρχές. Οι οποίες υποχρεούνται να ερευνήσουν το συμβάν με τα ανακριτικά μέσα που διαθέτουν και να συγκεντρώσουν περισσότερες αποδείξεις.
Αν βρεθώ μπροστά σ ένα περιστατικό σεξουαλικής παρενόχλησης μπορώ να απευθυνθώ στην δικαιοσύνη χωρίς την άδεια του θύματος ;
Αν το θύμα ενήλικας και δεν πρόκειται για βιασμό, δυστυχώς όχι, γιατί η σεξουαλική παρενόχληση όσον αφορά την ποινική δικαιοσύνη. Είναι ένα έγκλημα στο οποίο για να κινηθεί η ποινική διαδικασία σε βάρος του δράστη πρέπει να υποβληθεί έγκληση. Δηλαδή μόνο το ίδιο το θύμα μπορεί να καταγγείλει τη σεξουαλική παρενόχληση σε βάρος του.
Ποσό σημαντικό είναι το θύμα να προσφύγει στην δικαιοσύνη ;
Η προσφυγή στη δικαιοσύνη των θυμάτων σεξουαλικής παρενόχλησης είναι τεράστιας σημασίας. Όσο περισσότερα θύματα τολμούν να μιλήσουν και να καταγγείλουν τόσο περισσότερα θύματα θα εμψυχώνονται ώστε να τολμήσουν και εκείνα να προσφύγουν στη δικαιοσύνη. Αν όλα τα θύματα καταγγέλλουν τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης τότε και μόνο τότε θα μπορούμε να ελπίζουμε στην μελλοντική εξάλειψή τους.
Ο ποινικός κώδικας τιμωρεί διαφορετικά τις διάφορες περιπτώσεις σεξουαλικής βίας ! Οι περιπτώσεις αυτές είναι.: ο βιασμός ( 336 ΠΚ) ,η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας. (337ΠΚ) Η γενετήσια πράξη με κατάχρηση εξουσίας ( 343 ΠΚ).Ποια είναι η τιμωρία σε κάθε περίπτωση και ποιοι οι χρόνοι παραγραφής αυτών των ποινικών αδικημάτων ;
Όσον αφορά το βιασμό του άρθρου 336 ΠΚ αποτελεί ένα έγκλημα κακουργηματικού χαρακτήρα, το οποίο διακρίνεται σε τρία είδη. Οι προβλεπόμενες ποινές είναι η κάθειρξη έως δέκα έτη (όποιος, εκτός από την περίπτωση του βασικού βιασμού, επιχειρεί γενετήσια πράξη χωρίς τη συναίνεση του παθόντος).
Κάθειρξη δέκα έως δεκαπέντε έτη ( βασικό έγκλημα βιασμού, όποιος με σωματική βία ή με απειλή σοβαρού και άμεσου κινδύνου ζωής ή σωματικής ακεραιότητας εξαναγκάζει άλλον σε επιχείρηση ή ανοχή γενετήσιας πράξης).
Ισόβια κάθειρξη ή τουλάχιστον δέκα έτη (αν ο βιασμός έγινε από δύο ή περισσότερους δράστες που ενεργούσαν από κοινού ή είχε ως συνέπεια τον θάνατο του παθόντος). Στις δύο πρώτες περιπτώσεις η παραγραφή επέρχεται μετά από δεκαπέντε χρόνια, ενώ στην τελευταία μετά από είκοσι έτη.
Όσον αφορά την προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας του άρθρου 337 ΠΚ, διακρίνεται σε τέσσερις περιπτώσεις. Οι ποινές είναι φυλάκιση έως ένα έτος ή χρηματική ποινή. – (όποιος με χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα, με προτάσεις που αφορούν γενετήσιες πράξεις, με γενετήσιες πράξεις που τελούνται ενώπιον άλλου ή με επίδειξη των γεννητικών του οργάνων, προσβάλλει βάναυσα την τιμή άλλου).
Φυλάκιση έως δύο έτη ή χρηματική ποινή (αν ο παθών της προηγούμενης πράξης είναι νεότερος των δώδεκα ετών). Φυλάκιση δύο έως πέντε ετών (όταν ενήλικος, ο οποίος μέσω διαδικτύου ή άλλων μέσων ή τεχνολογιών πληροφορικής αποκτά επαφή με πρόσωπο που δεν συμπλήρωσε τα δέκα πέντε έτη. Με χειρονομίες ή προτάσεις, προσβάλλει την τιμή του ανηλίκου στο πεδίο της γενετήσιας ζωής του).
Φυλάκιση τριών έως πέντε ετών (αν επακολούθησε συνάντηση του δράστη της προηγούμενης περίπτωσης).
Φυλάκιση έως τρία έτη (όποιος προβαίνει σε χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα ή διατυπώνει προτάσεις για τέλεση γενετήσιων πράξεων σε πρόσωπο που εξαρτάται εργασιακά από αυτόν ή εκμεταλλευόμενος την ανάγκη ενός προσώπου να εργαστεί).
Όλες οι ανωτέρω περιπτώσεις αποτελούν πλημμελήματα και παραγράφονται μετά την πάροδο πέντε ετών από την τέλεση της πράξης.
Τέλος, όσον αφορά την κατάχρηση σε γενετήσια πράξη του άρθρου 343 ΠΚ. Είναι ένα πλημμέλημα με απειλούμενη ποινή φυλάκιση δύο έως πέντε έτη και χρηματική ποινή, ενώ παραγράφεται μετά την πάροδο των πέντε ετών.
Από την εμπειρία σας διανύοντας το 2021 τα θύματα μιλούν και απευθύνονται στην δικαιοσύνη με μεγαλύτερη ευκολία ;
Πράγματι, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται όλο και περισσότερα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης να τολμούν να μιλήσουν για αυτό που τους συνέβη. Το καταγγέλλουν και να προσφεύγουν στη δικαιοσύνη. Αυτό το γεγονός αποτελεί ένα αισιόδοξο μήνυμα και ελπιδοφόρο όπλο στον πόλεμο κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης.
Ευχαριστώ θερμά τον δικηγόρο Γιάννη Βέρρα για την συνέντευξη που παραχώρησε σε εμένα και στο HerNews για ένα θέμα μείζονος σημασίας!
Σίσσυ Γατζούδη
Δημοσιογράφος
Contact @:
Instagram: @sissygatzoudi
