Στην πατρίδα του και ακριβώς στο σημείο που ο ίδιος επέλεξε, δίπλα στα μνήματα των γονέων του στο Τατόι, ετάφη εν τέλει ο Κωνσταντίνος Β’, ο τελευταίος βασιλέας των Ελλήνων.
Η κηδεία του, τη Δευτέρα 16 Ιανουαρίου του 2023, μεταξύ των άλλων, επιβεβαίωσε ότι, με έναν παράξενο, σχεδόν ακατανόητο τρόπο, η έννοια της μοναρχίας εξακολουθεί να επιβιώνει, ασκώντας γοητεία σε κάποιους Έλληνες που βρέθηκαν χθες στη Μητρόπολη των Αθηνών είτε για να αγγίξουν το φέρετρο του τέως βασιλιά, είτε για να δουν ζωντανά τους σημερινούς απογόνους των πάλαι ποτέ μοναρχικών οίκων, από ολόκληρη την Ευρώπη και όχι μόνον -ή ενδεχομένως για όλα αυτά.
Ήταν όλοι αυτοί βασιλόφρονες και νοσταλγοί κάποιου τύπου «ελέω Θεού» μοναρχίας; Στάθηκαν με τις ώρες σε ουρές εκατοντάδων μέτρων παρακινημένοι από την ιδεολογία ή την περιέργειά τους; Προσδοκούσαν, άραγε, να παρακολουθήσουν ένα επεισόδιο του «Crown» σε ζωντανή μετάδοση από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας; Απορίες που δύσκολα μπορούν να απαντηθούν τεκμηριωμένα.
Όσα έγιναν στην κηδεία του τέως βασιλιά
Το τελευταίο αντίο στον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο είπαν τα 5 παιδιά του, η σύζυγός του Άννα Μαρία, τα εγγόνια του, εκπρόσωποι 11 βασιλικών οικογενειών, υπουργοί, βουλευτές, αλλά και εκατοντάδες πολίτες. Λίγο μετά τις 13:30 ολοκληρώθηκε στη Μητρόπολη Αθηνών η εξόδιος ακολουθία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου.
Χιλιάδες κόσμου παρέμειναν έξω από τη Μητρόπολη Αθηνών κατά την τέλεση της εξόδιου ακολουθίας του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου.
Η σορός του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ μεταφέρθηκε στο ναό λίγα λεπτά μετά από τις 11:00 μετά την ολοκλήρωση του μίνι λαϊκού προσκυνήματος στο οποίο έδωσε το «παρών» πλήθος κόσμου, καθώς και αρκετοί πολιτικοί.
Το φέρετρο τοποθετήθηκε στο βάθρο, ενώ μπροστά -σε τραπέζι και πάνω σε μπλε και κόκκινα μαξιλάρια- έχουν τοποθετηθεί τα μετάλλια του τέως βασιλιά. Οι τρεις γιοι του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ εμφανώς συγκινημένοι αποχαιρέτισαν τον πατέρα τους.
Το φέρετρο του έκπτωτου μονάρχη κάλυψαν με τον οικογενειακό τους θυρεό, τη σημαία του οίκου τους, και στη συνέχεια γονάτισαν και έσκυψαν το κεφάλι μπροστά από το φέρετρο, η οικογένεια του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου.
Την αυτοκινητοπομπή υποδέχθηκαν στην είσοδο του κτήματος και δεκάδες πολίτες. Ο μεγαλύτερος γιος του, Παύλος, στην είσοδο της Μητρόπολης, υποδέχονταν τους «υψηλούς» καλεσμένους. Τον βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππο με τη σύζυγό του Λετίθια , τη βασιλομήτωρ της Ισπανίας και αδελφή του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, Σοφία, με τον σύζυγό της τέως βασιλιά Χουάν Κάρλος, όπως και την αδελφή του εκλιπόντος, Ειρήνη.
Τελευταία βάσει του πρωτοκόλλου, προσήλθε η σύζυγος του τέως βασιλιά, Άννα Μαρία, που έμεινε κοντά του για πέντε δεκαετίες.
Την κυβέρνηση στην εξόδιο ακολουθία εκπροσωπήσαν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Παναγιώτης Πικραμμένος και η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, οι οποίοι έγιναν δεκτοί από τον κόσμο με αποδοκιμασίες.
Αμέσως μετά την κηδεία του τέως βασιλιά, παρατέθηκε δείπνο στους καλεσμένους, όπως προβλέπεται σε αυτές τις περιπτώσεις, ωστόσο έλειψαν και δεν παρευρέθηκαν ο βασιλιάς της Ισπανίας Φελίπε και η Λετίθια, καθώς και οι πριγκίπισσα της Βρετανίας, Άννα, ο βασιλιάς της Ολλανδίας Γουλιέλμος με τη σύζυγό του, καθώς και βασίλισσα Μάξιμα και ο πρίγκιπας Αλβέρτος του Μονακό.
Η βασίλισσα ωστόσο του Λουξεμβούργου, δεν θέλησε να μείνει στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», λόγω του υψηλού κόστους διαμονής και επέλεξε κάποιο άλλο. Τα δωμάτια στο εν λόγω πολυτελές ξενοδοχείο σύμφωνα με πληροφορίες κυμαίνονται από 2.500 – 23.000 ευρώ το βράδυ.
Προς το παρόν δεν υπάρχει καμία κυκλοφοριακή ρύθμιση στο κέντρο της Αθήνας και οι δρόμοι είναι ελεύθεροι και για τους πεζούς αλλά και για τους οδηγούς.
Ο επικήδειος
Παρόντων, λοιπών, εν ενεργεία βασιλέων, πριγκίπων, πριγκιπισσών, διαδόχων, δουκών κ.λπ., ο πρωτότοκος υιός του Κωνσταντίνου Β’ ανέλαβε να εκφωνήσει τον δέοντα επικήδειο για τον αγαπημένο πατέρα του. Σε κάπως ασταθή ελληνικά, αλλά σε πολύ πιο ρέοντα αγγλικά, ο Παύλος απήγγειλε την ομιλία του, επιχειρώντας μια σύντομη ανασκόπηση του βίου και της πολιτείας του πατρός του.
«Κωνσταντίνε, μεγαλειότατε, βασιλιά πατέρα μου» ήταν η αρχική προσφώνηση εκ μέρους του υιού, για να ακολουθήσουν αναφορές στον Ολυμπιακό άθλο του Κωνσταντίνου, με το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1960 -το οποίο και εξετίθετο μπροστά στο φέρετρο. Κατόπιν, ο Παύλος μίλησε για το κενό που αφήνει στην οικογένεια ο θάνατος του τέως βασιλιά, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε ο τρόπος με τον οποίον προσέγγισε το πιο ευαίσθητο σημείο της θητείας του -την τριετία που μεσολάβησε ανάμεσα στη διαδοχή του βασιλέα Παύλου το Μάρτιο του 1964 και το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.
«Ήταν μια δύσκολη εποχή, πατέρα, όταν ανέβηκες στο θρόνο» είπε στον επικήδειό του ο Παύλος:
«Με σκληρότατες συγκρούσεις. Πάθη αβυσσαλέα. Και το αποτέλεσμα, κάτι που δεν το θέλησε κανείς. Από την πρώτη στιγμή αντιστάθηκες με σθένος και αναζήτησες τρόπο ανατροπής των πραξικοπηματιών. Η προσπάθειά σου απέτυχε, όμως δεν ήθελες, μένοντας στην Ελλάδα να γίνεις η αιτία μιας νέας αιματοχυσίας. Πάντα πιστός στην παρακαταθήκη του πατέρα σου, δέχθηκες με σεβασμό την απόφαση του ελληνικού λαού».
Η αναφορά του Παύλου στον παππού του, ενώ απευθυνόταν στο κλειστό φέρετρο του Κωνσταντίνου, ήταν η εξής:
«Πατέρα, στερήθηκες πολύ νέος τον πατέρα σου, τον βασιλέα Παύλο, τον παππού μου. Τήρησες όμως την παρακαταθήκη του, που άφησε όταν έγινες 18 χρονών και ανέλαβες την ευθύνη του διαδόχου του ελληνικού θρόνου. Και παρέλαβες το ξίφος του αξιωματικού των ευλογημένων Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδος.
Σου είπε: ‘Αφιέρωσον την ζωήν σου εις την ευτυχίαν της πατρίδος. Ουδεμία ευγενεστέρα και πλέον αξιόλογος αποστολή.
Ενθυμού πάντοτε ότι προτιμώτερον είναι να υποφέρει ο βασιλεύς, παρά ο λαός και η χώρα. Έσο φύλαξ και προστάτης της αγίας ημών Εκκλησίας. Θεράπευε την προσβολήν διά της συγγνώμης, την διχόνοιαν διά της ενότητος, την πλάνην διά της αληθείας, την αμφιβολίαν διά της πίστεως’». Ρήσεις του βασιλέα Παύλου από την τελετή ενηλικίωσης του διαδόχου Κωνσταντίνου, στις 28 Ιουνίου 1958.
Μεταξύ άλλων, στον επικήδειό του για τον Κωνσταντίνο Β’, ο Παύλος έκανε λόγο για «συμβόλαιο τιμής με όσα σου όρισε ο πατέρας σου. Ένας ιερός κανόνας συμπεριφοράς για εμάς. Τον ετίμησες εσύ σε όλη σου τη ζωή. Δόξασες τη χώρα με το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς του 1960. Έφερες τιμή στη γαλανόλευκη σημαία και στην πατρίδα μας.
«Η αποφασιστική επιρροή στην εκλογή της Αθήνας για την διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, ήταν μία από τις σημαντικότερες επιτυχίες σου. Και μαζί με τη μητέρα μας, δημιουργήσατε μια μεγάλη οικογένεια, που την ενώνει άρρηκτα η αγάπη, η έννοια του καθήκοντος προς την πατρίδα. Ο Θεός, σε αξίωσε πατέρα να αφήσεις την τελευταία σου πνοή στην πατρίδα μας, που αγάπησες όσο τίποτα άλλο σε όλη σου τη ζωή.
«’Ισχύς μου η αγάπη του λαου» ήταν και πάντα θα είναι ο κανόνας της οικογένειάς μας. Για εμάς, όμως και για κάθε Έλληνα, η ισχύς της πατρίδας είναι η αγάπη του Έλληνα για αυτήν».
Κηδεία τέως βασιλιά: H συγκινητική ιστορία πίσω από το στεφάνι της Άννας Μαρίας