Η μονογαμία ξέρουμε όλοι ότι είναι η δημιουργία μιας σχέσης με έναν μόνο σύντροφο. Μια μονογαμική σχέση είναι μια σχέση όπου δύο άτομα βγαίνουν ραντεβού και κάνουν σεξ αποκλειστικά μεταξύ τους, και δεν μοιράζονται αυτό το είδος σύνδεσης με κανέναν άλλον. Στην ουσία υπάρχει ερωτική, σεξουαλική και συναισθηματική αποκλειστικότητα μεταξύ τους.
Σήμερα, η μονογαμία είναι η πιο κυρίαρχη προσέγγιση στις σχέσεις σε πολλές κοινωνίες, αν και σε καμία περίπτωση δεν είναι καθολική. Διάφοροι πολιτισμοί σε όλο τον κόσμο εφαρμόζουν την πολυγαμία (γάμος μεταξύ περισσότερων από δύο ατόμων) και ιστορικά η πλειονότητα των προβιομηχανικών κοινωνιών εμπλέκεται σε κάποιου είδους πολυγαμία, συνήθως με τη μορφή πολυγυνίας (δύο ή περισσότερες γυναίκες μοιράζονται έναν σύζυγο).
Υπάρχουν πολλές θεωρίες ως προς το γιατί οι ανθρώπινες κοινωνίες πέρασαν από πολυγαμικές σε πρωτίστως μονογαμικές σχέσεις. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η μονογαμία ως κοινωνικός κανόνας είναι μια σχετικά πρόσφατη εξέλιξη στην ανθρώπινη ιστορία.
Η κοινή αντίληψη του τρόπου με τον οποίο διαμορφώνονται οι σχέσεις – από την αρχική συνάντηση, μέχρι να γίνουν αποκλειστικές, να συγκατοικήσουν, τελικά να παντρευτούν και να αποκτήσουν παιδιά – όλα συνδέονται με την έννοια της μονογαμίας.
Μονογαμία εναντίον μη μονογαμίας
Το αντίθετο της μονογαμίας είναι η μη μονογαμία. Αυτή η κατάσταση περιλαμβάνει προσεγγίσεις όπως η πολυγαμία και οι ανοιχτές σχέσεις. Η περίπτωση της συναινετικής μη μονογαμίας έχει αυξηθεί σε δημοτικότητα τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, με περισσότερα από ένα στα πέντε άτομα αναφέρουν ότι είχαν συναινετικά μη μονογαμική σχέση στο παρελθόν.
Σε συναινετικά μη μονογαμικές σχέσεις, ένα άτομο μπορεί να έχει περισσότερους από έναν ρομαντικούς ή σεξουαλικούς συντρόφους ταυτόχρονα. Ουσιαστικά, όλοι οι σύντροφοι γνωρίζουν αυτούς τους άλλους συντρόφους και συμφωνούν με τη δυναμική της μη μονογαμικής σχέσης. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι δεν μιλάμε για «απιστία».