Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα. Το όνομα του μήνα Μαΐου, προέρχεται από την αρχαία θεά Μαία και είναι επαναδανεισμός από τα λατινικά, καθώς οι Ρωμαίοι ήταν οι πρώτοι που ονόμασαν τον μήνα από αυτήν.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία , η Μαία ήταν μια από τις Πλειάδες και η μητέρα του Ερμή από τον Δία. Κόρη του Άτλαντα και της Πλειόνης της Ωκεανίδας, ήταν η μεγαλύτερη από τις επτά Πλειάδες.
Στη μεταγενέστερη αρχαιότητα και καθώς η αρχαία ρωμαϊκή θρησκεία και ο μύθος κυριάρχησαν, η Μαία ενσάρκωσε την έννοια της ανάπτυξης, καθώς το όνομά της πιστευόταν ότι σχετίζεται με το συγκριτικό επίθετο maius, maior – που σημαίνει «μεγαλύτερος» στα λατινικά.
Ο μήνας Μάιος (Λατινικά Maius) υποτίθεται ότι ονομάστηκε για τη Μαία, αν και οι αρχαίοι ετυμολόγοι τον συνέδεαν επίσης με τους maiores «πρόγονους», που σημαίνει αυτούς που είναι «μεγαλύτεροι» από την άποψη της γενεαλογικής προτεραιότητας.
Η πρώτη μέρα του Μαίου γιορτάζει την τελική νίκη του καλοκαιριού ενάντια στον χειμώνα και τη νίκη της ζωής ενάντια στο θάνατο. Ο εορτασμός είναι παρόμοιος με ένα αρχαίο τελετουργικό που συνδέεται με έναν άλλο δευτερεύοντα ημίθεο, τον Άδωνι, ο οποίος γιόρταζε επίσης την αναβίωση της φύσης.
Η γιορτή της άνοιξης στην αρχαιότητα συνδυαζόταν με τα Ανθεστήρια, μια γιορτή που γινόταν τον Φεβρουάριο και ήταν αφιερωμένη στη θεά της γεωργίας, Δήμητρα, και στην κόρη της, Περσεφόνη.
Η Περσεφόνη αναδυόταν κάθε χρόνο στο τέλος του χειμώνα από τον κάτω κόσμο. Τα Ανθεστήρια ήταν μια γιορτή ψυχών, φυτών και λουλουδιών και ο ερχομός της Περσεφόνης στη γη από τον Άδη σηματοδότησε την αναγέννηση της φύσης, ένα κοινό θέμα σε όλες αυτές τις παραδόσεις.
Ό,τι έχει απομείνει από τα έθιμα σήμερα απηχεί αυτές τις παραδόσεις της αρχαιότητας. Ένα κοινό έθιμο της Πρωτομαγιάς περιλάμβανε την ετήσια αναβίωση ενός νέου που ονομαζόταν Άδωνις, ή εναλλακτικά του Διονύσου, ή του Μάιου (στα νέα ελληνικά Μαγιόπουλο, ο γιος της Μαίας).
Σε μια απλή θεατρική τελετουργία, μια χορωδία νεαρών κοριτσιών τραγουδούσε ένα τραγούδι πάνω από έναν νεαρό πεσμένο στο έδαφος, αντιπροσωπεύοντας τον Άδωνι, τον Διόνυσο ή τον Μάιο. Στο τέλος του τραγουδιού, ο νεαρός σηκωνόταν και στεφάνι με λουλούδια τοποθετούνταν στο κεφάλι του.
Πρωτομαγιά και το στεφάνι στη Θαργήλια
Άλλοι ειδικοί εντοπίζουν τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς και την παράδοση του στεφάνου στα Θαργήλια, μια από τις κύριες αθηναϊκές γιορτές προς τιμή του Απόλλωνα και της Άρτεμις που τελούνταν στα γενέθλιά τους, στις 6 και 7 του μήνα Θαργηλίων, που είναι γύρω στις 6 και 7 Μαΐου.
Η Θαργήλια περιελάμβανε τελετή εξαγνισμού και εξιλασμού. Οι άνθρωποι πρόσφεραν τους πρώτους καρπούς της γης στον θεό ως ένδειξη ευγνωμοσύνης, καθώς ήταν επίσης απαραίτητο να τον κατευνάσουν μήπως καταστρέψει τη σοδειά από υπερβολική ζέστη και, πιθανώς, λοιμό.
Το καθαρτήριο προηγήθηκε της ευχαριστίας. Ένα στεφάνι δημιουργήθηκε χρησιμοποιώντας κλαδιά από οπωροφόρα δέντρα, όπως συκιές, αμυγδαλιές ή ροδακινιές.
Η πιο κοινή πτυχή των σύγχρονων εορτασμών της Πρωτομαγιάς είναι η προετοιμασία ενός στεφανιού λουλουδιών από αγριολούλουδα, αν και ως αποτέλεσμα της αστικοποίησης, υπάρχει μια αυξανόμενη τάση για αγορά στεφάνων από ανθοπωλεία.
Τα λουλούδια τοποθετούνται στο στεφάνι με φόντο πράσινα φύλλα και το στεφάνι κρεμιέται είτε στην είσοδο του σπιτιού είτε σε μπαλκόνι.
Παραμένει εκεί μέχρι το βράδυ του μεσοκαλόκαιρου. Εκείνη τη νύχτα, τα στεφάνια των λουλουδιών ανάβουν σε φωτιές γνωστές ως φωτιές του Αγίου Ιωάννη.
