Γυναίκες ξύνουν τοίχους του μνημείου και ετοιμάζονται να βάλουν τα κομμάτια σε πλαστικές σακούλες. Ένας άντρας με κουτάλι σκαλίζει και ποζάρει μπροστά σε αυτό ανεκτίμητης αξίας ψηφιδωτό που βρίσκεται στο έλεος του καθένα, με τις φθορές στα μάρμαρα, στην είσοδο του μνημείου και στα ενδότερα με την πτώση σοβάδων να μαρτυρούν την εγκατάλειψη του εμβλητικού μνημείου που συνεχίζεται.
Η απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν το 2020 να μετατρέψει το μνημείο σε τζαμί, δοκιμάζει όπως φαίνεται περισσότερο από ποτέ τα όρια αντοχής της Αγίας Σοφίας.
«Μπορεί να επιτραπεί η είσοδος τόσων ανθρώπων σε ένα κτίριο 1.500 ετών; Φυσικά και δεν μπορεί να επιτραπεί η είσοδος. Γι’ αυτό πρέπει να κλείσει και να αποκατασταθεί. Αν είναι έξυπνοι, θα την κλείσουν. Αν δεν κλείσει θα καταρρεύσει», δήλωσε ο Τούρκος ιστορικός Ιλμπέρ Ορταϊλί.
Χωρίς περιστροφές ο Τούρκος ιστορικός μιλάει στη Hurriyet για αδιαφορία και τραγικά λάθη που μπορεί να στοιχίσουν ακριβά.
«Δεν μπορούν να εγκατασταθούν τουαλέτες και κρήνες που άπτονται των καθημερινών αναγκών ενός τεμένους, στην Αγιά Σοφιά. Η Αγία Σοφία υφίσταται εδώ και 1.500 χρόνια. Δεν είναι λογικό να χρησιμοποιούνται οι τουαλέτες της Αγίας Σοφίας για αφόδευση. Εάν κάθε επισκέπτης χρησιμοποιεί τα σιντριβάνια και τις τουαλέτες, πώς θα αντέξει το αποχετευτικό σύστημα κάτω από αυτό το κτίριο;».
Πίσω από τις προσευχές και τις λήψεις μουσουλμάνων με κινητά τηλέφωνα στα χέρια, πίσω από τα σόου που στήνει κάθε Άνοιξη ο Ταγίπ Ερντογάν για την Άλωση της Πόλης, οι συνέπειες που προσπαθούν να αναλύσουν επιστήμονες.
«Η Αγιά Σοφιά δεν είναι ένας δρόμος από τον οποίο όλοι μπορούν να περάσουν ελαφρά τη καρδία, καθώς τα υπόγεια κτίσματα, και οι κατασκευές για τη διασφάλιση της ροής των υδάτων, των αποβλήτων, η υγρασία αλλά και το σύστημα εξαερισμού δεν είναι τόσο ανθεκτικά στην παρουσία τόσο πολυάριθμων επισκεπτών και πρέπει να επισκευαστούν, να καθαριστούν και να αποκατασταθούν επειγόντως», τόνισε ο ιστορικός.
«Από το 2020 που έγινε τζαμί η Αγιά Σοφιά έχουν συμβεί τα εξής: Την έχουν επισκεφτεί 21 εκατ. άνθρωποι, όχι μόνο ως μουσείο, αλλά και για να τελέσουν θρησκευτικά καθήκοντα, άρα κάθονται πολλές ώρες. Είναι ένα επιβαρυμένο μνημείο και τα θεμέλιά του έχουν στοές», είπε ο τουρκολόγος Δημήτρης Σταθακόπουλος.
Το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού προαναγγέλλει έργα ενίσχυσης της στατικότητας του μνημείου και ευχή όλων είναι αυτά να γίνουν πριν είναι πολύ αργά.
