HerNews.gr
Αφιερώματα

Τσικνοπέμπτη: Η γιορτή «αφετηρία» για την έλευση του καρναβαλιού στην Ελλάδα

Η Τσικνοπέμπτη αποτελεί μια από τις πιο αγαπημένες γιορτές στην Ελλάδα και εορτάζεται την πέμπτη Πέμπτη πριν το Πάσχα, δηλαδή στην περίοδο της Αποκριάς. Συνήθως πέφτει στα μέσα Φεβρουαρίου ή αρχές Μαρτίου. Ο κυριότερος λόγος που γιορτάζεται είναι η απόλαυση κρέατος, ενώ παράλληλα σηματοδοτεί και την προσέγγιση της Σαρακοστής, της περιόδου νηστείας πριν το Πάσχα.

Οι παραδόσεις διαφέρουν ανά περιοχή, αλλά γενικά η Τσικνοπέμπτη είναι μια ημέρα όπου οι άνθρωποι συγκεντρώνονται σε πλατείες, αυλές ή σπίτια φίλων και συγγενών για να απολαύσουν φαγητό, κρασί και καλή παρέα. Συχνά οι δρόμοι γεμίζουν με αρώματα καπνού από τα μπάρμπεκιου που ετοιμάζονται σε κάθε γωνιά.

Η Τσικνοπέμπτη είναι επίσης μια ευκαιρία για εκδηλώσεις με παραδοσιακή μουσική και χορό, ενώ σε πολλά μέρη διοργανώνονται και διαγωνισμοί για το καλύτερο σουβλάκι. 

Τοπικά έθιμα

  • Σύμφωνα με τη λαογραφία την ημέρα της Τσικνοπέμπτης στη Θήβα αρχίζει ο “βλάχικος γάμος” που ξεκινά με το προξενιό δύο νέων, συνεχίζει με το γάμο και τελειώνει την Καθαρή Δευτέρα με την πορεία των προικιών της νύφης και το γλέντι των συμπεθέρων. Όλες αυτές οι διαδικασίες είναι γεμάτες από σατυρική αθυροστομία, κέφι, γλέντι και χορό. Ο “βλάχικος γάμος” είναι κατάλοιπο της πανάρχαιης λατρείας του θεού Διονύσου που διαιωνίζει την οργιαστική θρησκεία του γιου της Σεμέλης στη Θήβα. Το έθιμο αυτό, παραλλαγή ενός γάμου Βλάχων, φέρνει στο προσκήνιο και στο νου του θεατή ένα πλήθος από προβλήματα που ανάγονται στη σχέση του με τα πανάρχαια λατρευτικά έθιμα της Διονυσιακής θρησκείας, στην καταγωγή των «Βλάχων», στη μεταφορά του εθίμου από τις βουνοκορφές της Πίνδου στην πόλη του Κάδμου και πολλά άλλα.
  • Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί ο εορτασμός της στην Πάτρα κατά τη διάρκεια του Πατρινού καρναβαλιού, όπου εκατοντάδες Πατρινοί από το μεσημέρι της Τσικνοπέμπτης στήνουν ψησταριές σε κάθε σημείο της πόλης, ακόμα και έξω από τα καταστήματά τους. Τοπικά δρώμενα “ο γάμος της Γιαννούλας της κουλουρούς” και “τα Τριτάκεια του Λάζαρη”. Το επίκεντρο των εκδηλώσεων είναι η Άνω Πόλη, η παλιά συνοικία Τάσι και κυρίως η πλατεία 25ης Μαρτίου και οι δρόμοι γύρω από αυτή. Λαϊκά και καρναβαλικά δρώμενα, μουσικές κομπανίες συμπληρώνουν τη βραδιά της άφθονης κατανάλωσης ψητού κρέατος και οινοποσίας.
Η Γιαννούλα ήταν υπαρκτό πρόσωπο, επρόκειτο για μια φτωχή γυναίκα της Άνω πόλης που έζησε στην περίοδο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κύρια δραστηριότητά της ήταν η πώληση κουλουριών που της εξασφάλιζε τα προς το ζην. Ορισμένοι Πατρινοί εκμεταλλευόμενοι την αφέλειά της και το ευφάνταστο του χαρακτήρα της, της έταζαν πως θα την παντρέψουν με τον πρόεδρο της Αμερικής Ουίλσον.
Η σχετική φάρσα περιλάμβανε άφιξη του Ουίλσον με πλοίο στο λιμάνι και άνοδό του στην Άνω πόλη όπου θα τελούνταν και ο γάμος με τη Γιαννούλα. Η εύπιστη κουλουρού υποδεχόταν τον υποτιθέμενο Ουίλσον, Ιούλσο όπως τον πρόφερε η ίδια, και που φρόντιζαν πάντα να τον ντύνουν με φράκο και ημίψηλο, αλλά ώσπου να αντιληφθεί την ειρωνεία της στιγμής, το πλήθος των συγκεντρωμένων για το γάμο είχε διασκεδάσει με την ψυχή του. Το θέαμα επαναλήφθηκε αρκετές χρονιές.

  • Στην παλαιά πόλη της Κέρκυρας τελούνται τα Κορφιάτικα Πετεγολέτσα ή πετεγόλια ή πετέγολα. Η πετεγολέτσα, το πετεγουλιό όπως το λένε οι Κερκυραίοι, δεν είναι άλλο από το γνωστότατο κουτσομπολιό και αποτελεί μέρος του Κερκυραϊκού Καρναβαλιού. Είναι θεατρικό είδος που μοιάζει πάρα πολύ με την κομεντία ντελ άρτε. Τα πετεγολέτσα πραγματοποιούνται το βράδυ της Τσικνοπέμπτης στις κεντρικές πλατείες ή τα στενά δρομάκια των διαφόρων χωριών της Κέρκυρας, με αποκορύφωμα τα πετεγολέτσα που παίζονται στην Πίνια που είναι το κέντρο της παλιάς πόλης, κοντά στην τοποθεσία “Κουκουνάρα”. Σ’ αυτήν συμμετέχουν και διάφορες νοικοκυρές από τα κοντινά σπίτια, στήνοντας ένα πραγματικό, πετεγουλιό – κουτσομπολιό, στα παράθυρα (φανέστρες) των σπιτιών τους με ξεκαρδιστικές ιστορίες βγαίνουν στη φόρα όλα τα άπλυτα των υποτιθεμένων πού έπεσαν σε διάφορα παραπτώματα, καυτηριάζοντας διαχρονικούς τύπους ανθρώπων και καταστάσεων.

Πατρινό Καρναβάλι: Η μεγαλύτερη και παλαιότερη αποκριάτικη παράδοση στην Ελλάδα

 Aκολουθήστε μας στo Google News

Νεότερα Άρθρα

Η επιτυχία έχει όνομα: «Πάνος Κιάμος» – Ο καλλιτέχνης που αφήνει τη δουλειά του να μιλάει γι αυτόν

georgegsp

Νίκος Ξανθόπουλος: Φίλοι και συνεργάτες αποχαιρετούν τον αγαπημένο ηθοποιό

HerNews ka

Τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια από την επανάσταση του 1821

HerNews ka