Η αυτοεκτίμηση είναι ο τρόπος που σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας και η αξία που του δίνουμε. Προφανώς για όλους μας έχουν υπάρξει στιγμές που κρίνουμε αρνητικά τον εαυτό μας και αυτό είναι εν μέρει φυσιολογικό, ιδιαίτερα για ανθρώπους που παίρνουν την ευθύνη του εαυτού τους, ξέρουν να αναγνωρίζουν λάθη και κυρίως τους ενδιαφέρει η προσωπική τους εξέλιξη. Να βελτιώνονται και να διορθώνονται.
Γράφει η Δήμητρα Ζάφειρα
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση στην οποία αναφέρομαι είναι εκείνο το μουσικό χαλί που παίζει πίσω από όλα όσα κάνετε, σκέφτεστε, αποφασίζετε και μπορεί να εμφανιστεί και να την αναγνωρίσετε με πολλούς τρόπους.
Σημάδια χαμηλής αυτοεκτίμησης
- Μιλάτε μονίμως αρνητικά για τον εαυτό σας και είστε πολύ επικριτικοί με τον εαυτό σας.
- Οι αρνητικές αυτοαναφορές μπορεί να γίνονται και με τη μορφή αστείου ή χιούμορ, αλλά διαφέρουν από τον υγιή αυτοσαρκασμό.
- Επικεντρώνεστε πάντα και πρώτα στα αρνητικά και ποτέ στα επιτεύγματά σας.
- ‘Εχετε ενοχική συμπεριφορά για τα πάντα. Όταν κάτι πάει άσχημα ή δεν είναι όπως πρέπει, αισθάνεστε ότι φταίτε εσείς. Όταν κάτι πάει καλά, ή είναι τυχαίο ή ευθύνεται άλλος. Σας θυμίζει κάτι;
- Δε δέχεστε εύκολα κοπλιμέντα, είναι δύσκολο να πειστείτε ότι ο άλλος σας λέει κάτι καλό και το εννοεί.
- Πάντα αξιολογείτε τους άλλους θετικότερα από εσάς! Οι άλλοι είναι πάντα καλύτεροι.
- Αποφεύγετε από φόβο αποτυχίας ή άγχος να προσπαθήσετε κάτι καινούργιο. Δε σας αρέσουν οι προκλήσεις.
- Δεν εμπιστεύεστε, επίσης, τη δική σας κρίση και άποψη και είστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι στην κριτική.
- Αισθάνεστε, τέλος, συχνά μία ανεξήγητη θλίψη, άγχος, ντροπή και θυμό.
Τι προκαλεί χαμηλή αυτοεκτίμηση;
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί λόγοι για τους οποίους κάποιος έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση.
- Η αυτοεκτίμησή καλλιεργείται! Τα πρότυπα μας κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, το πώς είδαμε οι άνθρωποι να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και με εμάς, το αν καταφέραμε να ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες τους, το αν είχαμε αυστηρούς ή επικριτικούς γονείς παίζει ιδιαίτερο ρόλο στο χτίσιμο της αυτοεκτίμησης.
Ένας που αισθάνεται αδέξιος ή κατώτερος, που νιώθει ότι δεν είναι ελκυστικός ή άξιος να αγαπηθεί, που έχει ανάγκη για επιβεβαίωση από τους άλλους ή ανησυχία ότι δεν θα τους αρέσει ή ότι θα τον απορρίψουν, νιώθει έτσι γιατί αυτά τα μηνύματα του πέρασαν σαν παιδί. Η συμπεριφορά των Σημαντικών Άλλων (γονείς, δάσκαλοι) είναι ρυθμιστικός παράγοντας της αυτοεκτίμησης.
- Η χαμηλή σχολική επίδοσή στην παιδική ηλικία είναι κάτι που επιδρά αρνητικά στο χτίσιμο της αυτοεκτίμησης. Το σχολείο μαζί με την οικογένεια είναι το πρώτο περιβάλλον στο οποίο τεστάρουμε την προσωπική μας αξία και συγκρινόμαστε με τους άλλους.
- Ψυχοπιεστικά γεγονότα ζωής ή συνεχόμενες αποτυχίες σε προσωπικό ή οικονομικό επίπεδο, ένα ψυχικό νόσημα ή πρόβλημα υγείας… γενικά ό,τι κάνει το άτομο να επικεντρώνεται στις αδυναμίες του και στο “πένθος” που αυτές προκαλούν, σαμποτάρουν την αυτοεκτίμησή του. (και αντίθετα ένας άνθρωπος με αυτοεκτίμηση, όλα αυτά τα δουλεύει διαφορετικά στο μυαλό του).
- Αν δεν έχεις εισπράξει αγάπη, επιβεβαίωση και αποδοχή γι’ αυτό που πραγματικά είσαι, δυσκολεύεσαι να αποδεχτείς κι εσύ τον εαυτό σου. Το βλέμμα των άλλων (στις αρχές μας όχι πάντα) είναι καταλύτης της δικής μας αυτοεκτίμησης.
Ακόμα κι αυτοί που φαίνονται προκλητικά αδιάφοροι για το τι μπορεί να νομίζουν οι άλλοι για αυτούς ή πώς τους βλέπουν, ίσως κάποτε δεν ένιωσαν αγαπητοί και επέλεξαν αμυντικά να αδιαφορούν ώστε να μην πληγώνονται.
Όπως και να ‘χει, όταν λόγω της χαμηλής αυτοεκτίμησης κατακλυζόμαστε από αισθήματα ανεπάρκειας που μας προκαλούν κατάθλιψη, μοναξιά, αναβλητικότητα και αποφυγή για τα πάντα, τότε η βοήθεια από έναν ειδικό ψυχικής υγείας επιβάλλεται!
Μέσω της θεραπείας:
- Παρατηρούμε εκ νέου τον εαυτό μας, όπως πραγματικά είμαστε και όχι την αντανάκλαση μας στο βλέμμα των άλλων.
- Μαθαίνουμε ότι ο αρνητικός τρόπος σκέψης είναι λανθασμένος και όχι βοηθητικός. Μέσω της επανεξέτασης του παρελθόντος μαθαίνουμε πού γεννήθηκαν οι πρώτες αμφιβολίες για την αξία μας.
Μέσω της θετικής επιβράβευσης και της αναπλαισίωσης όσων ζήσαμε καταλαβαίνουμε γιατί σκεφτόμαστε έτσι. Διαμορφώνονται καινούργια κανάλια σκέψης, διορθωτικά για την εμπειρία μας και το συναίσθημά μας.
- Κατακτούμε την αυτογνωσία μέσω υγειούς (και όχι τοξικής) αυτοπαρατήρησης και αυτοκριτικής.
- Αποβάλλουμε οτιδήποτε ή οιονδήποτε τοξικό από τη ζωή μας.
- Αναγνωρίζουμε αδυναμίες και λάθη τα οποία και προσπαθούμε να βελτιώσουμε. (όχι για να μαστιγώσουμε τον εαυτό μας).
- Συγκρίνουμε τον εαυτό μας μόνο με την προηγούμενη μας εκδοχή και όχι με τους άλλους!
Γίνετε ο καλύτερός σας σύμμαχος! Δοκιμάστε να πείτε στον καθρέφτη! Είμαι αρκετός! Είμαι αρκετή!
Πηγή: Dimitrazafeira.gr
