Μήπως είσαι ο… τελειομανής στη σχέση; Στη σύγχρονη βιβλιογραφία υπάρχουν ερευνητές που υποστηρίζουν ότι η τελειομανία, η ανάγκη δηλαδή να είναι κανείς ή να φαίνεται τέλειος, έχει και θετική διάσταση και μπορεί να αποτελέσει ένα υγιές κίνητρο για να φτάσει κανείς τους στόχους του. Όπως συμβαίνει με κάθε συμπεριφορά ή στοιχείο της προσωπικότητας μας υπάρχουν διαβαθμίσεις στην εκδήλωση τους.
Γράφει η κλινική ψυχολόγος Δήμητρα Ζάφειρα
Η τελειομανία, στο απόλυτο της, κάθε άλλο παρά βοηθητική είναι σαν χαρακτηριστικό της προσωπικότητας. Αντιθέτως, συσχετίζεται με την κατάθλιψη, το άγχος, τις διαταραχές διατροφής και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε ψυχοπαθολογία.
Το να είναι, επομένως, κάποιος τελειομανής σε όλους τους τομείς της ζωής του (γιατί πάντα έτσι γίνεται) δημιουργεί τεράστια πίεση και δυσφορία όχι μόνο στον ίδιο (ακόμη κι όταν δεν το παραδέχεται), αλλά και στο εγγύς περιβάλλον του.
Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά του τελειομανούς ανθρώπου και πώς αυτά ενδεχομένως μπορούν να διαφανούν σε μια σχέση και να την καταστρέψουν:
Ο τελειομανής είναι κάποιος που είναι εξαιρετικά επικριτικός τόσο απέναντι στον εαυτό του, όσο και απέναντι στους άλλους. Δεν αξιώνει τίποτα λιγότερο απ’ το τέλειο και πάντα είναι επικεντρωμένος στο αποτέλεσμα μιας προσπάθειας.
Αυτό μέσα σε μια σχέση πως θα μπορούσε να μεταφραστεί;
Θα έχετε να κάνετε με έναν άνθρωπο προγραμματισμένο σα ραντάρ να εντοπίζει τα λάθη και τις μικροατέλειες, διόλου υποστηρικτικό, σκληρό και πολύ επικριτικό απέναντι στον ίδιο ή σε εσάς, σε περίπτωση που συμβεί κάτι που στο δικό του το μυαλό εξισωθεί με “αποτυχία”.
Πόσο εύκολο αλήθεια είναι να μοιράζεσαι τη ζωή σου με έναν άνθρωπο; και πόση εμπιστοσύνη μπορεί να έχεις ότι αυτός ο άνθρωπος θα κάτσει να “δουλέψει” τις ατέλειες της σχέσης, θα διαπραγματευτεί, θα “συναντηθεί” με τον άλλον για το καλό της σχέσης και δε θα την εγκαταλείψει στην πρώτη αστοχία;
Ο τελειομανής είναι του Όλα ή του Τίποτα!
Με τα μάτια στο αποτέλεσμα και λιγότερο στην πορεία, το ολίγον τέλειο το βλέπει σα συμφορά.
Σκεφτείτε λοιπόν … ο τελειομανής δε θα επέτρεπε στον εαυτό του να εμπλακεί σε μια σχέση που δε θα ανταποκρινόταν στα δικά του μη-ρεαλιστικά standards… που δε θα πληρούσε τα δικά του/της μέτρα τελειότητας.
Δε θα ήθελε να μπει σε μια σχέση με κάποιον/α που δε θα ήταν ή δε θα φαινόταν τέλεια! Βλέπε, δηλ., απορρίπτονται άνθρωποι διαφορετικής εικόνας (ομορφιά), ηλικίας, μόρφωσης, κοινωνικο-οικονομικού status κτλ, ακόμα κι αν είχαν τη καλύτερη ψυχή στον κόσμο.
Επίσης, θα απέρριπτε και άτομα που στα παραπάνω χαρακτηριστικά θα ήταν κατά κάποιο τρόπο “ανώτερα”, επειδή ακριβώς θα του θύμιζαν αυτό από το οποίο υποφέρει, ότι δηλ. δεν είναι αρκετά καλός!
Επειδή ακριβώς από το άγχος του επικεντρώνονται μόνο στο στόχο, οι τελειομανείς αναβάλλουν και αποφεύγουν πράγματα, ακόμα και να κάνουν σχέση, από φόβο μήπως δεν πετύχει και πληγωθούν.
Εδώ, δε, το θέμα είναι ακόμα πιο ιδιαίτερο. Πρώτον, γιατί οι σχέσεις είναι και αυτές ζωντανοί οργανισμοί που εξελίσσονται και χρειάζεται να έχεις την υπομονή και την ικανότητα να χαίρεσαι τη διαδικασία του κάτι να “μεγαλώνει”, να αλλάζει, να διαμορφώνεται! Δεύτερον, ο στόχος μιας σχέσης είναι για τον καθένα κάτι ξεχωριστό!
Ποιό είναι το τέλειο αποτέλεσμα μιας σχέσης; Ο γάμος; Το παιδί; Το να βλέπεις τον σύντροφο σου και εσένα χαρούμενους; Το να βλέπεις τον εαυτό σου στον καθρέφτη μετά από χρόνια και να νιώθεις ότι δεν τον πρόδωσες; Δική σας απάντηση!
Από φόβο, λοιπόν, μήπως αποτύχει το κυριότερο χαρακτηριστικό του τελειομανούς είναι η αναβλητικότητα.
Επειδή ακριβώς φοβάται ότι δε θα κάνει κάτι τέλεια δεν το κάνει καθόλου.
Αυτό μειώνει την ενεργητικότητα, τη δημιουργικότητα του και τον κάνει να αποσύρεται, σε περίπτωση, δε, που του πείτε κάτι θα γίνει πολύ αμυντικός γιατί δεν το αντέχει και δεν μπορεί να δει την κριτική που του κάνετε σαν κάτι εποικοδομητικό.
Συνακόλουθα συχνά υποφέρει από χαμηλή αυτοεκτίμηση και αρνητικές σκέψεις. Ο τελειομανής στη σχέση μπορεί να είναι μόνος και εθελούσια απομονωμένος, καθώς η σκληρότητα και η επικριτική του φύση διώχνει μακριά τον οποιονδήποτε (και αυτός το ξέρει). Κάτι τέτοιο οδηγεί σε ακόμα χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και αρνητικά συναισθήματα.
Ακόμα και σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο μαζί τους είναι δύσκολο να τους κρατήσεις, γιατί αν μη τι άλλο αυτό που τους ζητείται είναι να κάνουν αυτό που πολεμούν!
Αυτός ο τύπος ανθρώπου θα αποφύγει να αποκαλύψει κάτι που θα τον κάνει να φαίνεται λιγότερο τέλειος! Δύσκολο δηλαδή να μπει σε θεραπεία! Δύσκολο να δείξει ευάλωτος!
Δεν το επιτρέπει… Θα μπορούσε, δε, να λέει τεράστια ψέματα και να φτιάχνει ολόκληρη μυθοπλασία για να καλύψει τις αδυναμίες του. Κι αυτό μέσα σε μια σχέση είναι καταστροφικό.
Είναι σαν να τα έχεις με έναν άνθρωπο που δε σ’ αφήνει να τον γνωρίσεις πραγματικά, γιατί όσο περισσότερο τον γνωρίζεις θα κινδυνεύει να δεις ότι δεν είναι τέλειος! Άρα τι θα κάνει; Θα απομακρύνεται! Τόσο-όσο, ώστε να μη γνωριστείτε αρκετά.
Επίσης εσείς θα αισθάνεστε ότι δε σας επιτρέπεται να είστε κάτι λιγότερο από τέλεια δίπλα του. Δεν θα μπορείτε να είστε ο εαυτό σας, θα πιέζεστε. Δυστυχώς η δική του αυτοεκτίμηση είναι πολύ πιο ευάλωτη για αυτό έχει την ανάγκη να κρύβεται.
Αν είστε σε σχέση με κάποιον που είναι τελειομανής, προσπαθήστε να σκέφτεστε ότι η συμπεριφορά του αυτή προκύπτει απ’ την ανάγκη του να γίνει αποδεκτός, να τον/την αγαπούν.
Κάποιος λανθασμένα του έμαθε ότι αξίζει να αγαπιέται μόνο όταν είναι τέλειος! Αγαπήστε τον χωρίς όρους και δεν θα χάσετε! Γιατί όπως τα κάνει όλα τέλεια, έτσι τέλεια θα αγαπηθείτε πίσω
