Tο να αισθάνεσαι πεσμένος ψυχολογικά για κάποιο διάστημα είναι φυσιολογικό κομμάτι της ζωής. Ωστόσο, για μερικά άτομα τα συναισθήματα της θλίψης, της μελαγχολίας και της απόγνωσης ξεφεύγουν σε ποσότητα και ένταση. Αν στο μυαλό σας έρχεται κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο που βιώνει τέτοια συναισθήματα στην καθημερινότητά του για αρκετό διάστημα και δυσκολεύεται να ζήσει μια φυσιολογική ζωή, ενδεχομένως πάσχει από κατάθλιψη.
Υπάρχει πάντα ένα στίγμα που περιτριγυρίζει την ψυχική ασθένεια. Τα νούμερα, όμως, μιλούν μερικές φορές από μόνα τους.
Η κατάθλιψη είναι το συχνότερα εμφανιζόμενο πρόβλημα ψυχικής υγείας και κάτι τέτοιο πολλές φορές μπορεί να τρομάζει τους ανθρώπους και να επηρεάζει την κατανόησή του‧ αποτέλεσμα αυτού είναι να είμαστε ανέτοιμοι να βοηθήσουμε τους δικούς μας ανθρώπους, όταν το αντιμετωπίζουν.
Δε χρειάζεται ντροπή για κάτι τέτοιο! Επίσης, να ξέρετε ότι δεν αισθάνονται όλοι άνετα με το να ζητούν βοήθεια. Μερικοί μπορεί να μην ξέρουν καν τι τους συμβαίνει και να είναι τρομοκρατημένοι!
Μερικά από τα σημάδια που πρέπει να αναζητήσετε, είναι τα εξής:
- αποφυγή κοινωνικής συνεύρεσης, κόσμου εκδηλώσεων,
- απουσία ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που πριν έδιναν ικανοποίηση στο άτομο,
- χαμηλή αυτοπεποίθηση,
- ευερεθιστότητα και θυμός / ή ρηχό συναίσθημα, απουσία συναισθήματος
- αλλαγές στην όρεξη και στο βάρος, καθώς και στις συνήθειες του ύπνου. Επηρεάζονται όλες οι βιολογικές λειτουργίες, όπως και η σεξουαλική διάθεση.
Αυτά τα σημάδια και πολλά άλλα, όπως η άσχημη διάθεση, ο αρνητισμός, οι δυσάρεστες σκέψεις για το μέλλον, όλα μαζί και το καθένα ξεχωριστά συνθέτουν μια σιωπηλή κραυγή για βοήθεια! Τί μπορείτε να κάνετε, λοιπόν, για να βοηθήσετε κάποιον με κατάθλιψη;
1. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
Το άτομο που πάσχει είτε από κατάθλιψη, είτε από οποιαδήποτε άλλη ασθένεια χρειάζεται κατανόηση. Είτε αυτό εκφράζεται με το να τους ενθαρρύνετε να κάνουν κάτι για την κατάστασή τους (όπως το να αναζητήσουν την ανάλογη θεραπεία), είτε παρέχοντας μια πρακτική βοήθεια, δείχνετε με αυτόν τον τρόπο ότι είστε εκεί κι ότι καταλαβαίνετε.
Διακριτικά πάντα, μπορείτε να τους ζητήσετε να σας εμπιστευθούν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, ότι είστε δυνατοί να αντέξετε να ακούσετε, αλλά κι ότι καταλαβαίνετε αν δε νιώθουν έτοιμοι ακόμα.
Διαβεβαιώστε τους ότι η κατάσταση αυτή δεν είναι μόνιμη, ότι είναι απλά ο τρόπος που αισθάνονται, ότι ιατρικά αυτό αντιμετωπίζεται κι ότι εσείς θα είστε εκεί για να τους υποστηρίζετε στην προσπάθειά τους να αισθανθούν καλύτερο με όποιο τρόπο.
Μην πιέζετε το άτομο που δε νοιώθει καλά να παίξει ρόλους, μόνο και μόνο για να αισθάνεστε εσείς καλύτερα. Μην του λέτε πώς να νιώθει. Επιτρέψτε του να έχει δύσκολα συναισθήματα, χωρίς να αισθάνεται ότι σας απογοητεύει. Να ακούτε περισσότερο απ’ ό,τι μιλάτε κι αν δεν ξέρετε τι να πείτε, ρωτήστε: «Πώς είσαι; Σε σκεφτόμουν». Πείτε “δεν ξέρω”, κοιτάξτε τον άλλο στα μάτια! Η παρουσία δεν είναι φλύαρη… Είναι γεμάτη από σιωπές!
Πολλοί λίγοι άνθρωποι αφιερώνουν χρόνο για να ακούσουν τους προβληματισμούς και τις βαθύτερες σκέψεις του άλλου. Γίνετε ένας απ’ αυτούς τους λίγους. Μη λέτε στον άλλο τι πρέπει ή τι δεν πρέπει να κάνει, το μόνο που πετυχαίνετε έτσι είναι να του ενισχύσετε την αίσθηση αδυναμίας που αισθάνεται.
Μη λέτε “ξέρω πως νοιώθεις”, γιατί δεν ξέρετε. Μη λέτε “πάρε με αν χρειαστείς”, οι αόριστες προτάσεις δεν μπορεί παρά να απορριφθούν ως τέτοιες. Προσφερθείτε να συνοδεύσετε το άτομο στον ειδικό ψυχής υγείας, ενισχύστε τον στο να παραμείνει στη θεραπεία όταν λυγίσει, παρέχετέ του απλή βοήθεια σε καθημερινές ανάγκες.
2. ΑΠΟΔΟΧΗ
Μιλώντας για αποδοχή αναφέρομαι στη στάση που πρέπει να κρατήσετε απέναντι σε συμπεριφορές του ανθρώπου σας που σας φαίνονται παράταιρες σε σχέση με το χαρακτήρα του ή αυτό που ήταν πριν. Η κατάθλιψη μπορεί να αλλοιώσει τη συμπεριφορά ενός ατόμου, αυτή όμως είναι ο “εχθρός” σας, όχι ο άνθρωπος που αγαπάτε.
Μπορεί να εμφανιστούν νεύρα, ευερεθιστότητα, να σας αποφεύγει, να σας προκαλεί να τσακωθείτε. Μην το παίρνετε προσωπικά και μην τους κρίνετε. Αν εκδηλώνουν ασυνήθιστες παρορμητικές συμπεριφορές, προσπαθήστε να διασφαλίσετε ότι δεν κινδυνεύουν, εξηγήστε τους ότι όλα αυτά πάνε χέρι-χέρι με την κατάθλιψη κι ότι ίσως η επαφή με έναν ειδικό θα βοηθήσει στο να αναπτύξουν εναλλακτικούς και υγιέστερους τρόπους διαχείρισης των παρορμήσεών τους.
Η αποδοχή σημαίνει σε δέχομαι όπως είσαι, γιατί γνωρίζω ότι υπάρχει πρόβλημα για το οποίο στέκομαι δίπλα σου, εφόσον προσπαθείς κι εσύ με τη βοήθεια ειδικού να το παλέψεις! Μην κάνετε, όμως, τον ψυχολόγο, ούτε να δίνετε συμβουλές για πράγματα που δε γνωρίζετε.
Αυτό μπορεί να συγκαλύψει πρόσκαιρα και με επιφανειακό τρόπο τα πράγματα, καθυστερώντας την πραγματική θεραπεία. Σε περίπτωση αυτοκτονικών αναφορών, πάντα να λαμβάνετε σοβαρά ό,τι λέγεται, ιδιαίτερα αν έχει αναφερθεί κάποιο συγκεκριμένο πλάνο.
Μοιραστείτε την ευθύνη μιλώντας άμεσα σε κάποιον που εμπιστεύεστε ή σε έναν ειδικό. Μάθετε για την κατάθλιψη! Διαβάστε! Όσο καλύτερα καταλάβετε τι την προκαλεί, πώς εκδηλώνεται και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί, τόσο καλύτερα θα μπορέσετε να σταθείτε δίπλα στον άνθρωπο που αγαπάτε.
3. ΦΡΟΝΤΙΣΤΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ
Το να στέκεσαι δίπλα σε έναν άνθρωπο με κατάθλιψη μπορεί να σας εξαντλήσει συναισθηματικά και σωματικά. Οι περισσότεροι από εμάς δεν αντέχουμε να βλέπουμε να υποφέρουν οι άνθρωποι που αγαπάμε. Είμαστε πολύ κοντά στο άτομο για να μείνουμε ανεπηρέαστοι από τον πόνο του.
Υπάρχει δε περίπτωση να βιώνετε κι εσείς ανάμεικτα συναισθήματα για όλη αυτήν την κατάσταση. Από θυμό μέχρι συναισθήματα ανημπόριας και απόγνωσης.
Μην ξεχνάμε άλλωστε και αυτό που λέω δεν είναι καθόλου εγωιστικό, κι εσείς στερείστε τον άνθρωπό σας! Κι εσείς χάνετε απ’ αυτό! Ζητήστε λοιπόν βοήθεια και από άλλους οικείους σας ανθρώπους.
Μοιραστείτε μαζί τους τα συναισθήματά σας και διατηρείστε συνήθειες ή ό,τι άλλο σας έκανε να αποσυμπιέζεστε και να αισθάνεστε εσείς καλά. Μην αμελείτε τον εαυτό σας για τη φροντίδα των άλλων. Όσο καλύτερα είστε εσείς, τόσο περισσότερο ανθεκτικοί θα σταθείτε απέναντι σε αυτόν τον αόρατο εχθρό.
4. ΝΑ ΕΧΕΤΕ ΥΠΟΜΟΝΗ
Ο καθένας έχει το δικό του ρυθμό να ξεπερνάει πράγματα. Για πολλούς η μάχη με την κατάθλιψη είναι διαρκής και αυτοί είναι που θα πρέπει να την έχουν γνωρίσει καλύτερα (όλα της τα συμπτώματα) και να είναι έτοιμοι για υποτροπές και πισωγυρίσματα. Ακόμα κι αν κάποιος έχει ξεκινήσει θεραπεία (ψυχοθεραπεία και/ή θεραπευτική αγωγή) μπορεί να πάρει αρκετό καιρό μέχρι να αισθανθεί καλύτερα πραγματικά. Γι’ αυτό και η υπομονή σας είναι σημαντική.
Αυτό που χρειάζεται ο άνθρωπός σας είναι η γνήσια αγάπη και η υποστήριξή σας. Ακούστε τον άνθρωπό σας, δείξτε του πόσο νοιάζεστε και εκτιμήστε τον γι’ αυτό που πραγματικά είναι!
Κάντε σχέδια μαζί του, περάστε χρόνο μαζί, δείτε μια ταινία, κάνετε μια βόλτα. Απλά πράγματα που δεν τον πιέζουν. Αφήστε του πολύτιμο χρόνο να είναι και μόνος αν το έχει ανάγκη. Αυτό που χρειαζόμαστε όλοι στα δύσκολα δεν είναι να απολογούμαστε για αυτά που αισθανόμαστε και μας βασανίζουν, αλλά για έναν άνθρωπο που θα μας πει ότι πιστεύει σε εμάς και ότι θα είναι δίπλα μας για όσο χρειαστεί. Μη στέκεστε απέναντι, να είστε σύμμαχοι στον αγώνα του.
Πηγή: Dimitrazafeira.gr