Όλοι οι άνθρωποι έχουμε τον δικό μας τρόπο σκέψης. Τον τρόπο με τον οποίο επεξεργαζόμαστε όλα όσα μας συμβαίνουν στην καθημερινότητά μας, όσα κάνουμε εμείς αλλά και όσα κάνουν οι άνθρωποι γύρω μας.
Έχετε όμως ποτέ αναρωτηθεί μήπως ο τρόπος που σκέφτεστε αλλά και αντιλαμβάνεστε τις καταστάσεις δεν είναι πάντα ο σωστός; Και όμως έτσι είναι! Συγκεκριμένα οι άνθρωποι έχουμε κάποιους τρόπους σκέψης, οι οποίοι δε μας βοηθούν να αντιδράσουμε στις καταστάσεις με τον τρόπο που θα θέλαμε. Αυτά ονομάζονται « Γνωσιακά λάθη».
Παρακάτω θα δούμε κάποια από αυτά, με παραδείγματα , ώστε να γίνουν ακόμα πιο κατανοητά!
1. Διπολική σκέψη: Είναι o τρόπος σκέψης που λειτουργεί ως άσπρο – μαύρο ή όλα ή τίποτα. Ο άνθρωπος θεωρεί ότι τα πράγματα πρέπει να γίνουν με έναν απόλυτο τρόπο και κάθε τι που αποκλίνει από αυτό είναι λάθος. Παράδειγμα κάποιος μπορεί να θεωρεί ότι για να έχει την αποδοχή του συντρόφου του πρέπει να τα κάνει όλα σωστά και ακόμα και το παραμικρό λάθος μπορεί να του κοστίσει τη σχέση του. Έτσι πιέζει τον εαυτό του να τα έχει όλα υπό έλεγχο. Είναι όμως ρεαλιστικό ένας άνθρωπος να τα κάνει πάντα όλα σωστά;
2. Ετικετοποίηση: Εδώ ο άνθρωπος χαρακτηρίζει συνολικά τον εαυτό του, μέσα από μια μεμονωμένη κατάσταση. Για παράδειγμα αν αποτύχω σε ένα project στη δουλειά, αυτό σημαίνει ότι είμαι αποτυχημένος. Έτσι, στη σκέψη του, η μια αποτυχία χαρακτηρίζει όλη του την προσωπικότητα. Εδώ μπορείτε να κάνετε μια άσκηση. Σκεφτείτε κάποιον άνθρωπο, τον οποίο θαυμάζετε για τα κατορθώματα και τις επιτυχίες του. Αναλογιστείτε τις πράξεις και την πορεία του. Δεν έχει κάνει ποτέ λάθος;
3. Αρνητική πρόβλεψη: Σε αυτό το γνωστικό λάθος, γίνεται η εξής διεργασία: Ο άνθρωπος προεξοφλεί την έκβαση μιας κατάστασης , βασισμένος σε αυθαίρετα συμπεράσματα. Π.χ. « Θα με απορρίψει και αυτή η κοπέλα, εμένα δε με θέλει η τύχη μου» Αυτή η σκέψη από μόνη της βασίζεται σε μια πρόγνωση, η οποία όμως δεν έχει καμία λογική υπόσταση. Ερωτήσεις που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας σε αυτές τις περιπτώσεις είναι: « Υπάρχει κάτι που μου διαβεβαιώνει ότι εγώ είμαι άτυχος στις σχέσεις;». « Τι μου επιβεβαιώνει και τι μου διαψεύδει τη σκέψη μου;»
Με αφορμή αυτά τα τρία γνωσιακά λάθη, μπορείτε να αρχίσετε να λειτουργείτε όλο και λιγότερο προκατειλημμένα απέναντι στις καταστάσεις που βιώνετε καθημερινά. Με αυτόν τον τρόπο σκέψης θα αρχίσετε σταδιακά να γίνεστε πιο λειτουργικοί και θα απολαμβάνεται περισσότερο την καθημερινότητά σας!
Ιωάννα Μπερτσιμά –Ψυχολόγος-Life Coach
Μεταξά 8, Γλυφάδα
Contact @ :
