Τι είναι τελικά το stress;
Τον 15ο αιώνα ο όρος χρησιμοποιούνταν για να περιγράψει προβλήματα υγείας ή πόνου. Στην αρχή του 20ού αιώνα ο όρος απέκτησε ευρύτερο και λίγο διαφορετικό περιεχόμενο.
Έτσι σήμερα λέγοντας “Στρες” αναφερόμαστε σε διαφορετικές καταστάσεις ή γεγονότα που μας προκαλούν αγωνία, θυμό, ένταση, ανησυχία και έντονο προβληματισμό, που μπορεί να επηρεάσουν την υγεία μας.
ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ
Οι παράγοντες που οδηγούν στην εμφάνιση στρες ονομάζονται στρεσογόνοι παράγοντες (stressors) και ο όρος αναφέρεται σε κάθε εξωτερικό ή εσωτερικό ερέθισμα που μπορεί να προκαλέσει στρες.
Είναι δύσκολη η καταγραφή όλων των αιτιών του στρες αφού μπορεί να προέρχονται από το οικογενειακό, κοινωνικό, επαγγελματικό, πολιτικοοικονομικό ή το φυσικό περιβάλλον του ατόμου.
Ενώ άλλη αιτία που δύναται να προκαλέσει στρες μπορεί να χαρακτηριστεί και ένα από τα γεγονότα του κύκλου ζωής ενός ατόμου, ευχάριστο ή δυσάρεστο, όπως ο θάνατος, η γέννηση νέου μέλους στην οικογένεια, το εργασιακό περιβάλλον, η συνταξιοδότηση κλπ. καταστάσεις που είθισται να απαιτούν από το άτομο τη προσαρμογή σε αυτές
ΤΥΠΟΙ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ
1. ΟΞΥ ΣΤΡΕΣ:
Προκαλείται από μια κατάσταση έντονη που μόλις προηγήθηκε (π.χ., αρρώστια) ή επίκειται άμεσα (π.χ., συνέντευξη για δουλειά).
Θέτει το άτομο σε ετοιμότητα και μπορεί να προκαλεί μέχρι και ευχάριστη ένταση, επαναλαμβανόμενο όμως το εξαντλεί.
2. ΕΠΕΙΣΟΔΙΑΚΟ ΟΞΥ ΣΤΡΕΣ:
Οξύ Στρες σε καθημερινή σχεδόν βάση. Τα άτομα αυτά βρίσκονται διαρκώς σε υπερδιέγερση (κοινώς “στην πρίζα”).
Προκαλεί έντονα σωματικά συμπτώματα (π.χ. καρδιακές παθήσεις, έλκος) και προβλήματα στη συμπεριφορά (π.χ. επιθετικότητα, ξεσπάσματα).
3. ΧΡΟΝΙΟ ΣΤΡΕΣ:
Το άτομο βρίσκεται μόνιμα σε μια κατάσταση Στρες και ανησυχεί για όλα, νιώθοντας ότι δεν μπορεί να ελέγξει το άγχος του. Αυτό καταλήγει να γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του. Τα αποτελέσματα αυτού του τύπου «Στρες» είναι αρκετά σοβαρά, καθώς μπορούν να μειώσουν τη λειτουργικότητα του ατόμου και να καταλήξουν σε σοβαρές σωματικές και ψυχικές παθήσεις.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ
Το ψυχολογικό στρες αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για πληθώρα νοσημάτων. Πρόκειται για έναν τρόπο αντίδρασης του σημερινού ανθρώπου, ο οποίος νιώθει ότι δεν μπορεί να ανταπεξέλθει σε ένα σύγχρονο τρόπο ζωής, βασικό χαρακτηριστικό του οποίου αποτελούν οι ταχύτατοι ρυθμοί της καθημερινότητας και οι υπέρμετρες απαιτήσεις.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ποικιλία των εκδηλώσεων του στρες το οποίο κυριολεκτικά επιδρά σε κάθε σύστημα του οργανισμού και σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής.
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ;
Μία από τις σημαντικότερες διαδικασίες στην αντιμετώπιση κάθε διαταραχής αποτελεί η αναγνώριση και η διάγνωσή της.
Ωστόσο η διάγνωση του στρες αποτελεί μία ιδιάζουσα κατάσταση καθώς συχνά τα συμπτώματα παραβλέπονται ή αποδίδονται σε λαθεμένες αιτιολογίες
Eίναι σημαντικό να γνωρίζουμε τεχνικές με τις οποίες μπορούμε να το διαχειριστούμε και να το μειώσουμε.
- Διαφραγματική αναπνοή
Όταν είμαστε στρεσαρισμένοι, τείνουμε να αναπνέουμε πολύ γρήγορα και με ρηχό τρόπο (αναπνοή από το θώρακα). Αυτό οδηγεί σε διάφορα συμπτώματα (π.χ. μουδιάσματα) που μπορεί να μας ανησυχήσουν και να αυξήσουν το stress που βιώνουμε.
Ένας τρόπος να το ελέγξουμε αυτό είναι η διαφραγματική αναπνοή.Έχοντας ξαπλώσει ανάσκελα σε μια ίσια επιφάνεια, ακουμπάμε το ένα χέρι μας στο στήθος και το άλλο στην κοιλιακή χώρα.
Αυτό που θέλουμε είναι, όταν πάρουμε αναπνοή, η κοιλιά μας να είναι εκείνη που θα φουσκώσει αντί του θώρακα – να αναπνεύσουμε δηλαδή από το διάφραγμα. Εισπνέουμε αργά, μετρώντας ως το 4 από μέσα μας, κρατάμε την ανάσα μας για περίπου 2-3 δευτερόλεπτα και μετά εκπνέουμε από το στόμα. Η χρήση της διαφραγματικής αναπνοής για λίγα λεπτά κάθε μέρα μπορεί να μας βοηθήσει πάρα πολύ στο να μειώσουμε το stress.
- Σταδιακή μυϊκή χαλάρωση
Έχοντας καθίσει σε ένα ήσυχο μέρος, κλείνουμε τα μάτια και αρχίζουμε με αργές κινήσεις και προσοχή να σφίγγουμε ομάδες μυών και μετά να τις χαλαρώνουμε ξανά, ξεκινώντας από τα δάχτυλα των ποδιών και φτάνοντας ως το κεφάλι μας. Συσφίγγουμε την ομάδα μυών για περίπου τρία δευτερόλεπτα και μετά χαλαρώνουμε ξανά. Αυτή η άσκηση βοηθάει να αποφύγουμε μυϊκούς πόνους που συχνά συνοδεύουν το stress .
- Υγιεινός τρόπος ζωής
Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή, ο καλός ύπνος και η φυσική άσκηση λειτουργούν για να μειώσουν τα επίπεδα τουstress και να βελτιώσουν τη σωματική μας υγεία και την ευεξία μας .
- Καταγραφή και αξιολόγηση σκέψεων
Πολύ συχνά κάνουμε αυτόματες σκέψεις που μας οδηγούν σε έντονο stress . Ένας τρόπος διαχείρισης αυτής της κατάστασης είναι να κρατήσουμε ένα ημερολόγιο με τις αρνητικές σκέψεις που κάνουμε μέσα στην ημέρα και στη συνέχεια να φτιάξουμε δύο λίστες. Η μια θα αφορά το τι στοιχεία έχουμε που να δείχνουν ότι αυτή η σκέψη αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα και η δεύτερη ποια στοιχεία δεν στηρίζουν αυτή τη σκέψη.
Στη συνέχεια, μπορούμε να σκεφτούμε μήπως υπάρχουν άλλες ερμηνείες ή εναλλακτικές σκέψεις που υποστηρίζονται περισσότερο από τα στοιχεία που έχουμε και μπορεί να είναι πιο λειτουργικές.
Το Στρες αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, και δεν είναι δυνατό να το αποβάλουμε στο σύνολό του, δεδομένου ότι χρειαζόμαστε μία ορισμένη ποσότητα Στρες προκειμένου να είμαστε δημιουργικοί, παραγωγικοί και να πετύχουμε τους στόχους μας.
Είναι γενικά, παράγοντας επιβίωσης. Για να διατηρήσει όμως το Στρες όλο του το όφελος, είναι ανάγκη να μπορεί το άτομο να αντιδράσει και να το διαχειρίζεται.
Μαρία Γατζούδη
Fashion editor- Ενδυματολόγος-Σεναριογράφος
Msc-Med
